رویه ی شورای نگهبان در خصوص اصول و ضوابط حاکم بر ابتکار قانون

نویسنده : کدخدایی، عباسعلی ؛ ابریشمی‌راد، محمدامین ؛

(‎22 صفحه – از 1 تا 22 )

چکیده:
تبيين و بررسي اصول و ضوابط مستنبط از رويهی شورای نگهبان در زمينهی ابتکار قانون، علاوهبر ثمرات نظری، ميتواند قانونگذار عادی را با رويکرد اين شورا در زمينهی موضوع ابتکار قانون آشنا كند و از طرفي زمينهی اصلاح رويههای شورای نگهبان را فراهم سازد. ازاينرو، در اين مقاله تلاش شد تا اين ضوابط در قالب پژوهشي توصيفي تحليلي، تبيين و ارزيابي شود. – با بررسي رويهی شورای نگهبان مشخص شد كه اصول و ضوابط حاكم بر ابتکار قانون به چهار دسته قابل تقسيماند: اولاً( طرق ابتکار قانون منحصر به موارد مصرح در قانون اساسي است؛ ثانياً( به موجب رويهی اخير شورا، ابتکار قانون بهدرستي يك حق و امتياز قانوني دانسته شده و از اين نظر جنبهی اختياری دارد؛ هرچند شورا در خصوص لوايح قضايي بر اين امر نظارت خوبي نداشته است؛ ثالثاً( رعايت آن دسته از تشريفات قانوني كه از قانون اساسي قابل استنباطاند، در فرايند ابتکار قانون لازم است و توسط شورای نگهبان مورد نظارت قرار ميگيرد؛ اما شورا در مقام نظارت بر طي تشريفات قانوني مقرر در آييننامهی داخلي مجلس تاكنون نقش فعالي نداشته است؛ رابعاً( ابتکار قانون در حوزههای خاص، تخصصي است و علاوهبر اينکه تنها مرجع مشخص شده ميتواند اين ابتکار را انجام دهد، حدود ابتکار در اين موارد مقيد به حوزهی صلاحيت است.