مفهوم ضرورت در اصل هشتادو پنجم ( 58 ) قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران

نویسنده : تقی زاده، جواد ؛ نجات خواه، مرتضی ؛ فولاوند، سجاد ؛

(‎18 صفحه – از 23 تا 40 )

چکیده:
قانونگذاری و روشهای وضع قانون، از مهمترین مسائل نظامهای حقوقیاند. مطابق اصل 58 قانون اساسی، مجلس شورای اسلامی می تواند در موارد ضروری صلاحیت وضع قوانین آزمایشی را به کمیسیونهای خویش تفویض کند، ازاینرو وجود ضرورت از جمله شرایط امکان قانونگذاری تفویضی است. به این ترتیب، پرسش این است که رویکرد مجلس شورای اسلامی و شورای نگهبان در خصوص مفهوم ضرورت و لوازم آن از جمله نهاد تشخیصدهندهی ضرورت چیست؟ پژوهش حاضر موضوع اصل 58 « ضرورت » تلاش دارد به روش توصیفی – تحلیلی با تاکید بر قواعد مرتبط با مسئلهی قانون اساسی، به پرسش مذکور پاسخ دهد. از نظر مجلس مفهوم ضرورت موضوع اصل 58 قانون اساسی محدود به ضرورت تفویض تصویب قانون است و ضرورت وقتی حاصل میشود که این نهاد به هر دلیل تفویض تصویب قانون برای پیشبرد بهتر امور را مفید بداند. بنابراین آیین نامه ی داخلی مجلس شورای اسلامی این نهاد را مرجعی میداند که باید دلایل و ضرورت تفویض اختیار قانونگذاری را تشخیص دهد. اما شورای نگهبان در چند سال اخیر با نظرهایی که صادر کرده است، تایید احراز ضرورت به وسیلهی مجلس شورای اسلامی را توسط شورا لازم میداند. شورای نگهبان ضرورت را با توجه به نظم حقوقی کشور و در واقع در قالب ضرورت وضع قانون بررسی می کند.