بررسی سرقفلی و حق کسب و پیشه و تجارت در حقوق ایران
نویسنده : اورنگیان، غلامعلی ؛
(9 صفحه – از 57 تا 65 )
چکیده:
یکی‌از‌مباحث‌و‌دغدغه‌های‌امروزین‌کسبه،سرقفلی‌و‌مسایل‌راجع‌به‌آن‌است.سابقه‌تاریخی،«سرقفلی»بسیار‌طولانیاست‌و‌مبنای‌آن‌توافق‌طرفین‌است،اما‌درمورد‌حق‌کسب‌و‌پیشه‌و‌تجارت‌قضیه‌برعکس‌است.این‌پدیده‌درحقوقایران‌ظهوری‌ناگهانی‌داشته‌و‌در‌یک‌مقطع‌تاریخی‌خاص‌در‌حقوق‌ما‌پدیدار‌شده‌است.لیکن‌درقوانینی‌که‌درسال‌های 1339و1356و1362به‌تصویب‌رسید،ذکری‌از‌سرقفلی‌واحکام‌مربوط‌به‌آن‌نشد.در‌قانون‌روابط‌موجر‌و‌مستاجر‌سال 1376حق‌سرقفلی‌رسمیت‌یافته،احکام‌و‌مقررات‌آن‌را‌تبیین‌کردند. به‌نظر‌می‌رسد‌در‌اماکن‌تجاری‌در‌بسیاری‌ازشغل‌ها‌محل‌کار‌برای‌شخص‌اهمیت‌زیادی‌دارد.به‌این‌صورت‌که‌وقتی شخصی‌مغازه‌ای‌باز‌می‌کند،بعد‌از‌یک‌مدت‌اعتبار‌و‌مشتری‌هایی‌پیدا‌می‌کند.حق‌سرقفلی‌ناظر‌به‌همین‌حالت‌است؛یعنی‌حقی‌که‌برای‌صاحب‌مغازه‌در‌رابطه‌با‌مشتری‌ها‌و‌محل‌پیدا‌می‌شود.زیرا‌اگر‌مستاجر‌محل‌کارش‌را‌تغییر‌دهد،مشتری‌های خود‌را‌از‌دست‌می‌دهد‌و‌مجددا‌باید‌از‌ابتدا‌شروع‌کند. سرقفلی‌مفهومی‌متمایز‌از‌حق‌کسب‌و‌پیشه‌و‌تجارت‌است‌و‌آنچه‌در‌قانون‌روابط‌موجر‌ومستاجر‌مورد‌بحث‌قرار‌گرفته،حق‌کسب‌و‌پیشه‌و‌تجارت‌است‌نه‌سر‌قفلی.با‌توجه‌به‌اینکه‌فقها‌درمورد‌خلاف‌شرع‌بودن‌این‌نهاد‌حقوقی‌حکمی‌نداده‌اند و‌قانون‌گذار‌بعداز‌انقلاب‌این‌پدیده‌را‌پذیرفته‌و‌اغلب‌محاکم‌حتی‌دیوان‌عالی‌کشور‌هم‌حق‌کسب‌و‌پیشه‌و‌تجارت‌را مورد‌حکم‌قرار‌داده‌اند‌و‌در‌عرف‌تجّ ار‌هم‌این‌مسئله‌پذیرفته‌است،در‌اعتبار‌حق‌کسب‌و‌پیشه‌و‌تجارت‌تردیدی‌نیست.
آخرین دیدگاه‌ها