تقاص کیفری

نویسنده : هدایی، فرخ ؛ آقاییان، حسین علی ؛

(‎5 صفحه – از 46 تا 50 )

خلاصه ماشینی: “مبحث دوم)تقاص در حدود الهی در این بحث می‌خواهیم بدانیم که آیا اشخاص عادی می‌توانند در جرایم مربوط به‌ حدود الهی،اجرای حد نمایند یا خیر؟اجمالا باید گفت اشخاص عادی حق اجرای حدود را ندارند،چون در واقع کسی که حدود و مجازات‌ فرخ هدایی و حسینعلی آقاییان (مدرسان دانشگاه آزاد اسلامی) را نسبت به دیگران اجرا می‌کند در حقیقت، اعمال نوعی ولایت می‌کند؛و در بدو امر به نظر می‌رسد که حاکم در راستای اعمال حاکمیت باید اختیار اجرای مجازات را داشته باشد که حدود از آن جمله است،اما فقها در این زمینه به دو دسته‌ تقسیم می‌شوند و نظریه‌های کاملا متفاوتی ابراز کرده‌اند: نظرات موافقین صاحب‌”جواهر الکلام‌”در این مورد می‌فرماید:«مشهور امامیه برآنند که اشخاص‌ واجد شرایط عدالت و اجتهاد در سطح بالا در حد داشتن توان استنباط فروع از منابع اولیه، می‌توانند در زمان غیبت بر مجرمین حدود شرعیه را اجرا سازند؛زیرا اگر حدود الهی تعطیل شود موجب هرج و مرج و فساد در روی زمین خواهد شد. (12)قبلا گفتیم، همان طوری که در قصاص نفس اگر ولی دم بدون‌ اذن حاکم قصاص بکند مستوجب مجازات‌ می‌شود،به طریق اولی در قصاص عضو هم همین‌ مورد اجرا می‌شود مگر اینکه طبق ماده(280) قانون مجازات اسلامی:«اگر بدون حرکت مجرم، قصاص بیش از جنایت شود و در صورتی که این زیاده‌ عمدی باشد قصاص‌کننده نسبت به مقدار زاید قصاص می‌شود و در صورتی که عمدی نباشد دیه‌ یا ارش مقدار زاید به عهده قصاص کننده است».”