شرح و تفسیر موادی از قانون مجازات اسلامی/ قسمت نوزدهم

نویسنده : اخوت، محمد علی ؛

(‎5 صفحه – از 35 تا 39 )

خلاصه ماشینی: “شرح و تفسیر موادی‌ از قانون مجازات‌ اسلامی (قسمت نوزدهم) محمد علی اخوت‌ (قاضی دادگاه تجدیدنظر استان تهران) گفتار هفتم-بخش دوم: شرکت در جرم: در جریان ارتکاب جرم به وسیله چند نفر، گاهی اشخاصی با فاعل عمل مجرمانه‌ همکاری می‌نمایند به‌طوری که انجام جرم با هماهنگی آنها و مساعدت در ارتکاب،تحت‌ عنوان شرکت در جرم مورد بحث قرار می‌گیرد. در مجازاتهای تعزیری و بازدارنده،حکم‌ شرکت در ارتکاب جرم طبق مادهء(42)قانون‌ مجازات اسلامی بیان شده است،به موجب این‌ ماده:«هر کس عالما و عامدا با شخص یا اشخاصی دیگر،در یکی از جرایم قابل تعزیر یا بازدارنده مشارکت نماید و جرم مستند به‌ عمل همه آنها باشد،خواه عمل هر یک به‌ تنهایی برای وقوع جرم کافی باشد،خواه‌ نباشد،خواه اثر کار آنها مساوی باشد خواه‌ متفاوت،شریک در جرم محسوب و مجازات او مجازات فاعل مستقل همان جرم خواهد بود… با توجه به مواد فوق ملاحظه می‌شود که‌ تعریف مادهء(42)قانون مجازات اسلامی، تحت تأثیر منابع فقهی بوده است؛اما تعریف‌ مادهء(27)قانون مجازات عمومی از این جهت‌ که با ذکر عبارت«عملیات اجرایی تشکیل‌ دهندهء جرم»بیان شده،به نظر رساتر می‌باشد در حقوق اسلامی،هرچند عناوین جزای عمومی به‌ طور مستقل آن طور که‌ حقوقدانان اروپایی مورد بحث قرار داده‌اند بررسی‌ نشده است،لیکن با توجه به‌ متون فقهی،تفاوت بین‌ معاون و شریک در جرم به‌ خوبی آشکار است و دقیقا تفاوت بین معاون و شریک را مشخص‌ ساخته است. در جرایم غیر عمدی،عنصر معنوی‌ ارتکاب جرم،خطای مرتکب است،پس چگونه‌ می‌توان شرکت در جرم را باز شناخت؟در این‌ مورد،قسمت اخیر مادهء(42)قانون مجازات‌ اسلامی مقرر می‌دارد:«در مورد جرایم‌ غیر عمدی(خطایی)که ناشی از خطای دو نفر یا بیشتر باشد،مجازات هر یک از آنان نیز مجازات فاعل مستقل خواهد بود».”