تحلیلی بر آثار شرط حفظ مالکیت

نویسنده : علوی، سید محمد تقی ؛ اسدلو، مرتضی ؛

(‎24 صفحه – از 7 تا 30 )

چکیده:
قدر متیقن از شرط حفظ مالکیت در معنای عام آن تاخیر انتقال مالکیت است، اما شکل رایج این شرط ـ که بحث‌های دکترین و رویه‌ قضایی خارجی عمدتا بر آن متمرکز است ـ مبتنی بر اثر تاخیری نیست، بلکه کارکرد آن تعلیق تملک مبیع است. در مقابل این شرط، مسیر نظام‌های حقوقی مختلف از هم جدا می‌شود. برخی از کشورها مانند فرانسه این شرط را پذیرفته‌اند اما با تفسیر مضیق و سختگیرانه موارد کاربرد آن را محدود کرده‌اند، در مقابل بعضی از نظام‌ها مانند انگلیس، حداقل در برخی از شرایط، این شرط را به رهن تفسیر می‌کنند و بدین عنوان معتبر می‌دانند. در نتیجه هرچند به طرفین اجازة فرار از قانونی را داده‌اند که ثبت حق رهن را الزامی می‌داند، اما دست‌کم مانع از آن می‌شوند که یکی از دو طرف بر خلاف آن‌چه قصد واقعی طرفین بوده است، چیزی بیش از یک حق عینی تبعی به‌دست آورد و خود را «مالک» بداند.هدف از تقریر این مقاله، بررسی تطبیقی آثار شرط حفظ مالکیت در حقوق فرانسه ـ سردمدار حقوق نوشته ـ از یک سو و حقوق انگلیس ـ مظهر حقوق کامن‌لا ـ از سوی دیگر و تطبیق این مطالعات با حقوق ایران است. بدین منظور در ابتدا مقدمه‌ای درباره ماهیت شرط بیان شده و سپس به بررسی آثار آن پرداخته شده است.