قابلیت پیش بینی ضرر در مسئولیت مدنی

نویسنده : فهیمی، عزیز الله ؛

(‎34 صفحه – از 27 تا 60 )

چکیده:
بیان الزام قانونی جبران ضرر ناروا، بحث مسئولیت مدنی را تشکیل می دهد. که گاهی این ضرر ممکن است به خاطر نقض عهد باشد و گاهی نیز عهدی در میان نیست ولی تکلیف عمومی و عدم اضرار به غیر حکم به جبران می کند. ضرر وارده همیشه قابل جبران نیست بلکه باید شرایطی حاصل گردد که ضرر قابل جبران باشد که یکی از این شرایط، قابل پیش بینی بودن ضرر است که هم در مسئولیت قراردادی و هم در مسئولیت غیر قراردادی محل گفتگو واقع شده و اختلاف نظرهای زیادی هم در مورد اصل لزوم این شراط و تعمیم آن در مسئولیت قراردادی و غیر قراردادی و مبانی آن وجود دارد و در نوع خود بحث نو و جدیدی است که هم در حقوق داخلی و هم در حقوق خارجی محل تضارب آراء می باشد. در حقوق ایران مهمترین متنی که از قابل پیش بینی بودن ضرر سخن می گوید قانون مجازات اسلامی است که این شرط را در عرصه مسئولیت مدنی پذیرفته است مبانی پذیرش این شرط هم در صورت پذیرش قواعد اخلاقی است چون مسئولیت مدنی ریشه در قواعد اخلاقی و اجتماعی دارد که محدوده آن را نیز باز اخلاق تعیین می نماید که یکی از مرزهای آن رفتار انسان متعارف است که اگر استثنائی هم برای اعمال این قاعده وجود دارد باز براساس همین مبنای اخلاقی است که با معیارهای نوعی قابل اعمال است نه با معیار شخصی.