رویکردی جامعه شناختی به حقوق کار ایران

نویسنده : علیزاده، عبدالرضا ؛

(‎30 صفحه – از 71 تا 100 )

چکیده:
مقاله‌ای که پیش روی شماست در صدد بررسی حقوق و روابط کار با رویکردی خاص است: رویکردی جامعه شناختی که بر آن است که باید مساله روابط کار را به طور همه جانبه مورد مطالعه علمی , عینی و هنجارین قرارداد، تا بتوان به تنظیم کارآمدتر، سودمندتر، بادوام تر و عادلانه تر این روابط دست یافت. پس از اشاره به مبانی، پیشینه تاریخی و پیدایش و تحول حقوق کار در ایران، به تحلیل علمی و همه جانبه روابط کار پرداختیم، تحلیلی که باید بر مطالعات روانشناسی اجتماعی، اقتصادی، جمعیت شناختی و جامعه شناختی مبتنی باشد. آنگاه نمونه‌ای از مطالعات جامعه شناختی را از ماکس وبر، امیل دورکیم، کارل رنر و ژرژ گورویچ، که به تحلیل روابط و حقوق کار پرداخته‌اند، نشان داده‌‌ایم. سرانجام، با بررسی انواع هنجارهای مطرح در قلمرو روابط کار، بر این موضع تأکید کرده‌‌ایم که مطالعات عینی و علمی کافی نیست و باید به اسناد و مدارک مشتمل بر هنجارهای دینی، ملی، عرفی و قومی، و نیز بین‌المللی توجه و مراجعه کرد. نتیجه‌ای که از این مطالعه به دست می‌آید, این است که اگر سه مضمون اصلی نظریه‌های اجتماعی ـ حقوقی را یعنی اصل ارتباط و همبستگی حقوق و جامعه، اصل هماهنگی دگرگونی‌های اجتماعی و حقوقی, و اصل توجه مؤثر و واقعی به نقش عوامل فرا حقوقی بپذیریم، ناگزیر باید روابط و حقوق کار» را در چشم اندازی گسترده و همه جانبه در نظر گرفت و از فردگرایی و صورت گرایی افراطی دست کشیده، به آثار و پیامدهای قواعدی که در این قلمرو وضع می‌کنیم، در سطح جامعه گروه‌های اجتماعی و جامعه بزرگ) نیز بیندیشیم. سرانجام تلاش کرده‌‌ایم نوعی رویکرد “پوزیتیویستی هنجارین” را در برابر رویکرد “سنتی صورتگرا” تقویت کرده، موجه نماییم.