اجرای حق حبس در تعهدات متقارن و غیر متقارن/ قسمت اول

نویسنده : نوری یوشانلویی، جعفر ؛ باقرزاده، احد ؛

(‎8 صفحه – از 19 تا 26 )

خلاصه ماشینی: “تنها دو مسئله باقی می‌ماند که بحث‌ تطبیقی از آن مفید به نظر می‌رسد:اول اینکه‌ آیا حق حبس مختص عقد بیع است یا اینکه‌ در تمام عقود معوض جریان دارد؟(13)و دومین سئوالی که مطرح می‌گردد این است‌ که آیا حق حبس منحصر به تعهدات متقابل‌ قراردادی است یا اینکه در فرض تعهدات‌ متقابل خارج از قرارداد نیز جاری است؟ به عبارت اخص،آیا در فرض فسخ معامله و استرداد عوضین نیز حق حبس وجود دارد یا خیر؟ گفتار اول:حق حبس در عقود معوض بنابر تحلیلی که از مبنای حق حبس به عمل‌ آمد،باید اعتقاد داشت که حق حبس مختص‌ به عقد بیع نیست،مصداقی از قاعده حاکم بر همه عقود معوض است و بیع نیز به همین‌ عنوان مشمول آن قرار می‌گیرد. (15) گفتار دوم:حق حبس در تعهدات‌ خارج از قرارداد در قسمت گذشته دیدیم که حق حبس‌ در حقوق ما شمولی فراتر از عقد بیع دارد و در سایر موارد عقود معوض نیز مقنن بدان‌ تصریح کرده است،و بررسی اجمالی نوشتار حقوقی و متون فقهی روشن می‌سازد که‌ در خصوص شمول حق حبس علاوه بر عقد بیع‌ به سایر عقود معوض تردیدی نیست؛اما هنوز این سئوال باقی است که آیا در تعهدات‌ متقابل خارج از قرارداد نیز حق حبس تحقق‌ می‌یابد یا خیر؟به عبارت دقیق‌تر که ارتباط با بحث تطبیقی دارد،اینکه آیا در صورت تکلیف‌ متعاملین به استرداد عوضین در فرض فسخ یا ابطال قرارداد نیز حق حبس وجود دارد یا خیر؟ به نظر می‌رسد پاسخ مسئله ر باید در تحلیل مبنای حق حبس جستجو نمود.”