نظریه ی مجازات در حقوق کیفری اسلامی

نویسنده : رضایی، حسن ؛

(‎18 صفحه – از 189 تا 206 )

خلاصه ماشینی: “و در آن جاهایی که شریعت با امری مخالفت‌ می‌کند،اما بعضی از مردم در آن امر مصالحی می‌یابند،باز هم باید سراغ مصالح‌ انسانها رفت و توجه کرد که گرایش گروهی از مردم نمی‌تواند ملاک وجود مصلحت و منفعت عامه باشد و چه‌بسا انحرافات نفسانی چنین حالتی را ایجاد کرده است و یا برای مثال منافع ناچیز آن‌چنان بزرگنمایی شده است که آدمی را از نگریستن به منفعت‌ عام باز می‌دارد. بنابراین فقیهان‌ و عالمان شریعت اسلامی تکلیف دارند که ضابطه‌های مصلحت‌شناسی را تعیین کنند و اگر قائلند-که قائلند-مصلحت مبنای مجازات در اسلام است،پس ضرورت دارد مصالح و منافع را مشخص سازند تا برای جاهایی که شارع مقدس مسکوت گذاشته‌ است به‌طور روشمند و اصولی حل شود. «مصلحت»معتبر در اسلام خواه ذاتیه باشد خواه اضافی یک مصلحت حقیقیه‌ است و به‌طور کلی مصالحی که شریعت اسلامی با وضع مجازاتها آنها را مورد حمایت‌ قرار داده است،بادقت در متون فقهی قابل تقسیم‌بندی و استقرار به شکل زیر است: 1-حفظ دین‌2-حفظ نفس‌3-حفظ عقل‌4-حفظ نسل‌5-حفظ مال دلیل مقتضی که بر این تقسیم‌بندی می‌توان اراده کرد این است که باتوجه به‌ آیات قرآنی دنیا به مثابه محل حیات آدمی براساس این مصالح استوار است و معنای‌ حقیقی حیات انسانی برپایه‌ی این قضایل حاصل می‌شود،این تکریم خداوندی است‌ که می‌فرماید:«و لقد کرمنا بنی آدم و حملنا هم فی البر و البحر و رزقنا هم من الطیبات و فضلناهم علی کثیر ممن خلقنا تفضیلا»1مفاد این تکریم الهی در آن امور پنجگانه‌ گنجانده شده است و محافظت از آنها و ممانعت از هرگونه اعتداء و تعدی یا وضع‌ مجازاتهای قاطع صورت می‌گیرد: الف)حمایت از دین تکریم آدمی است،زیرا که دین در خود انسان است و پدیده‌یی‌ انسانی است.”