سازمان قاضی القضات در جهان اسلام

نویسنده : ساکت، محمد حسین ؛

(‎48 صفحه – از 69 تا 116 )

خلاصه ماشینی: “2 با این همه،پس از گماردن قاضی القضات که بالاترین منصب قضایی کشور بود و اگرچه بیشترین کار دارنده‌ای این مقام به دادرسی و دادرسان بستگی می‌یافت،ولی‌ گسترش آوندها و سیماهای زندگی اجتماعی به پیدایی و افزایش وظیفه‌ها و کارهای‌ غیر قضایی برای قاضی القضات انجامید در این‌جا،بایسته است کارها و مسؤولیتهای‌ قاضی القضات را در دو بخش قضایی و غیر قضایی بررسی کنیم. 8-1-کارهای قضایی قاضی القضات الف-گماردن و برکنار ساختن دادرسان گماردن و گزینش قاضی القضات در درست خلیفه بود،همان‌گونه که بر کنار (1)-برای آگاهی بیشتر از سازمان حسبه و کارگر و وظایف و پوشش تاریخی آن بنگرید به محمد حسین‌ ساکت،نهاد دادرسی در اسلام،صص 296-357. از آن‌جا که قاضی القضات بالاترین مقام قضایی کشور بود و (1)-برای آگاهی در این باره بنگرید به ساکت،نهاد دادرسی در اسلام،صص 147-151:گریز و گزیر. او در این‌ باره چنین سرود: ترکت القضاء لاهل القضاء و أقبلت أسمو الی الآخرة فان یک فخرا جلیل الثناء فقد نلت منه یدا فاخرة و ان کان وزرا فابعد به‌ فلا خیر فی امرة و ازرة «کار دادرسی را برای اهل دادرسی رها کردم‌ و رو سوی آن جهان نهادم‌ اگر دادرسی بالیدن با ستایش گران بود من بدان به قدرتی شکوهمند رسیده‌ام‌ و اگر گناه و سنگین باشد از آن دوری می‌جویم‌ چرا که در کاری که گناه و سنگینی است،نیکی نهفته نیست‌1» در کتابهای ادبی و جنگهای شعر تازی و یا زیست نامه‌ها،شعرهایی از قاضی القضات ابو خازم بصری که در روزگار متعضد عباسی دادرسی می‌کرد؛ قاضی القضات بغداد ابن ماکولا(م:447 هـ.”