حمایت بدون استثنا یا مشروط از «ابزارهای تحقیقاتی اختراعی»؛ مروری بر راه‌کارهای حقوق اختراعات ایران، آلمان و ایالات متحده امریکا

نویسنده : جعفرزاده، میرقاسم؛ غفوری، زینب؛

(‎22 صفحه – از 123 تا 144 )

چکیده:
یکی از نکات اساسی در بحث از استفاده آزمایشی به عنوان یکی از استثنائات حمایت از اختراعات ، تعیین موضوع آن است . از جمله معیارهای رایج در این راستا تفکیک هدف تجاری از غیر تجاری در انجام آزمایش است که در ادبیات حقوق ایران نیز تاکنون مورد بررسی قرار گرفته است . با این حال ، معیاری دیگر برای تعیین این موضوع ، تفکیک آزمایش «بر» روی اختراع از آزمایش «با» استفاده از آن است . به طور سنتی، موضوع استثنا، آزمایش «بر» روی خود اختراع است و تقریبا در تمام نظام های حقوقی، این امر پذیرفته شده است ، اما با رشد سریع برخی از حوزه های علمی به ویژه زیست فناوری، نوآوریهایی ظهور یافته اند که از یکسو، اختراع محسوب می شوند و از سوی دیگر، خود به عنوان ابزاری برای انجام سایر تحقیقات به کار می روند. در اینجا این سوال مطرح میشود که آیا آزمایش «با» استفاده از یک «ابزار تحقیقاتی » اختراعی نیز میتواند موضوع استثنای استفاده آزمایشی قرار گیرد یا خیر. در این تحقیق ، نظام های حقوقی ایالات متحده و آلمان به طور تطبیقی با حقوق ایران مقایسه شده است . نتایج به دست آمده نشان میدهد، اگرچه برخی صاحب نظران معتقدند دست کم باید به دانشگاه ها و موسسات تحقیقاتی غیر انتفاعی، اجازه استفاده از این گونه اختراعات را بدون دریافت مجوز داد و آن ها را از شمول عنوان نقض ، خارج کرد، اما ظاهرا رویه قضایی نظام های مزبور، گسترش قلمرو موضوعی استثنا به این دسته از اختراعات را نپذیرفته و در عوض به دنبال راه کارهای دیگری برای پاسخ به این دغدغه نوظهور بوده است .