حقوق بزه‌دیدگان، شهود و مطلعان بیمار در فرآیند کیفری ایران

نویسنده : مقدسی، محمدباقر؛ یزدانی، جواد؛

(‎22 صفحه – از 103 تا 124 )


چکیده:
هرچند تاریخچه ورود اندیشه‌های جنبش بزه‌دیده‌شناسی ثانویه به گفتمان جرم‌شناسی ایران به بیش از یک دهه پیش برمی‌گردد، ولی این اندیشه‌ها با تصویب قانون آیین دادرسی کیفری در سال 1392 وارد سیاست تقنینی ایران گردید و ساز و کارهای حمایتی متعددی برای کاهش آلام آنان پیش‌بینی گردید. در این میان بزه‌دیدگان بیمار در مقایسه با سایر بزه‌دیدگان نیازهای خاص‌تری دارند. آنان از یک طرف در نتیجه ارتکاب جرم، متحمل زیان‌های مادی و معنوی شده و از طرف دیگر به دلیل شرایط خاص‌شان در احقاق حقشان با مشقت‌هایی رو به رو هستند. عدم حمایت از آنان موجب تحریک بزه‌کاران در وقوع مجدد بزه و نیز پررنگ‌ترشدن رقم سیاه بزه‌کاری خواهد شد. در کنار بزه‌دیدگان، شهود و مطلعان بیماری که نقش مهمی در اجرای عدالت دارند، نیز نیازمند حمایت ویژه هستند. نادیده گرفتن این مساله نظام عدالت کیفری را در تحقق هدف اساسی خویش، یعنی برقراری عدالت ناتوان جلوه داده و بزه‌دیدگان بیمار را از حق بنیادین تظلم خواهی محروم می‌کند. سوالی که مطرح می‌باشد این است که با توجه به ضرورت حمایت از بزه‌دیدگان، شهود و مطلعان بیمار در فرایند دادرسی کیفری، آیا این ضرورت در تصویب قانون آیین دادرسی کیفری ۱۳۹۲ مورد توجه قانونگذار قرار گرفته است؟ به نظر می‌رسد با توجه به پیش‌بینی تدابیری همانند امکان مداخله سازمان‌های مردم‌نهاد در اعلام جرم ارتکابی علیه بزه‌دیدگان بیمار، تجویز ورود مقامات قضایی در دادخواهی به نیابت از آنان، تعیین مترجم برای افراد ناشنوا و فاقد قدرت تکلم، ممنوعیت جلب شهود و مطلعان بیمار و پذیرش بیماری آنان به عنوان عذر موجه و سایر ساز و کارهای حمایتی و حفاظتی می‌توان به سوال مطرح شده، پاسخ مثبت گفت. یقینا اجرای مناسب این حقوق می‌تواند گام موثری در ارتقای حقوق بزه‌دیدگان، شهود و مطلعان بیمار داشته باشد.

مطالب مرتبط

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد.

*

code