حفاظت از سلامت در پرتو مقررات موافقتنامه اقدامات بهداشتی و بهداشت گیاهی

نویسنده : زاهدی، مهدی؛ محمودی کردی، زهرا؛

(‎20 صفحه – از 81 تا 100 )

چکیده:
یکی از موافقت نامه های اصلی تحت شمول سازمان تجارت جهانی، موافقت نامه اقدامات بهداشتی و بهداشت گیاهی (Sanitary and Phytosanitary Measures) است که اختصارا (SPS) نامیده میشود. این موافقت نامه برای اعضای سازمان تجارت جهانی چارچوبی از قواعد را به منظور اتخاذ و استفاده از اقدامات بهداشتی و بهداشت گیاهی فراهم میآورد. هدف اقدامات دسته اول باید حفاظت از سلامت انسان و حیوان باشد و دسته دوم چنانچه از نامش برمیآید بر حفاظت از حیات و سلامت گیاهان متمرکز میباشد، با این حال هدف نهایی هر دو اقدام حفظ سلامت بشری و محیط زیست است . از نمونه های شناخته شده این اقدامات میتوان به استانداردهای تغذیه ، شیوه های صدور مجوز، ضوابط مربوط به حمل و نقل و یا قرنطینه اشاره کرد. کشورهای عضو موافقت نامه SPS میتوانند از طریق اعمال اقدامات بهداشتی و بهداشت گیاهی مشروع ، مانع از ورود کالاهای مضر و تهدیدکننده سلامت و حیات شهروندانشان به داخل قلمروشان شوند. از آنجایی که هدف سازمان تجارت جهانی آزادسازی تجارت است ، اعمال هر گونه محدودیت تجاری با شرایط و ضوابطی همراه است که نادیده گرفتن آن ها موجب مسوولیت بین المللی دولت عضو خواهد شد. در همین راستا موافقت نامه SPS و ضمائم آن نیز شرایط توسل به اقدامات بهداشتی و بهداشت گیاهی را در قالب اصلیترین تعهدات دول عضو بیان کرده اند که شامل ضرورت ، داشتن توجیه علمی و ارزیابی خطر میشود. این سه شرط ملاکهای تعیینکننده در احراز مشروعیت اقدامات بهداشتی دولتهای عضو محسوب میشوند. در پژوهش حاضر ضمن بررسی دقیق این شروط، تلاش گردیده تا رویه قضایی مرتبط با اعمال آنها از منظر حفاظت از سلامت مورد نقد و ارزیابی قرار گیرد.