ید مالکی و ید ضمانی

نویسنده : گرجی، ابوالقاسم؛

(‎28 صفحه – از 43 تا 70 )

خلاصه ماشینی: “ولی اگر اعتراف کند به اینکه مال در گذشته از آن مدعی بوده است‌ ولی ادعاء کند که بعدا بوسیله یکی از نواقل شرعی به او منتقل شده است، در این صورت دعوی منقلب میشود یعنی مدعی منکر میشود و منکر مدعی، لذا اگر ذوالید بتواند ادعاء خود را مبنی بر تحقق ناقل شرعی اثبات کند به‌ نفع او حکم میشود و در غیر اینصورت انکار ناقل شرعی از ناحیهء مدعی، به ضمیمه استصحاب برای اثبات سخن او کافی است. 4. آیا قاعدهء ید چنانکه در اعیان جاری میشود در منافع نیز جاری‌ میشود؟در مساله دو صورت است،صورت اول اینکه ذوالید معترف است به‌ اینکه خود مالک نیست لیکن ادعا می‌کند منافع بوسیلهء اجاره به او منتقل‌ شده است ولی کسی که به اعتراف او مالک عین است این انتقال را انکار می‌کند،در این صورت ید ذوالید بر مالکیت وی نسبت به منافع دلالت‌ ندارد بلکه بالعکس بر مالکیت مالک عین حتی نسبت به منافع دلالت دارد زیرا در گذشته اشاره شد که ید مستأجر بر منافع ید امین مالکی است و ید امین مالکی ید مالکی است که مستأجر مال را از او دریافت داشته است نه‌ ید خود او،در این صورت کسی که بر منافع استیلاء دارد همان مالک‌ است که بر عین هم استیلاء دارد نه به این معنی که دو ید دارد:یکی‌ بر عین و دیگری بر منافع،بلکه تنها یک ید دارد که بالاستقلال به عین‌ نسبت داده میشود و بالتبع به منافع،بنابراین کسی که در ظاهر ذوالید است ادعاء او نسبت به منافع پذیرفته نیست.”