بحثی در تعزیرات

نویسنده : معرفت، محمد هادی؛

(‎22 صفحه – از 97 تا 118 )

خلاصه ماشینی: “در این بحث به مطالعه‌ و بررسی معنی تعزیز در لغت،مقصود از«دون الحد»که در بیان فقهاء به‌ هنگام بحث از میزان تعزیر آمده است،هم چنین تناسب عقوبت با جرم‌ ارتکابی و فرق میان حد و تعزیر،انواع تعزیر و سرانجام دلائل قائلان‌ به انحصار تعزیر در تازیانه و نقد آن دلائل و نیز زندان تأدیبی میپردازیم. مرحوم صدوق و صاحب وسائل و صاحب‌ جواهر و دیگران آنها را در کتاب«حدود و تعزیرات»آورده‌اند و این نکته‌ میرساند که فقهاء تمامی موارد مشابه را از انواع عقوبتهای تعزیری شمرده‌اند و تعزیر را در تازیانه محصور ندانسته‌اند و حتی بعنوان بدل نیز-که لازمه‌اش‌ اندازه‌گیری دقیق بین بدل و مبدل منه است-تلقی نکرده‌اند. 6. نقد دلائل انحصار قائلان به انحصار در این زمینه نوشته‌ها و گفته‌های لغت‌نویسان و برخی‌ فقهاء را آورده‌اند که متفقا تعزیر را به معنای تأدیب دانسته‌اند و «ضرب»را یکی از مصادیق معروف آن دوره‌ها بشمار آورده‌اند،سپس‌ مسألهء«انصراف»و«اصل حرمت»را مطرح کرده و گفته‌اند آنچه از لفظ تعزیر به ذهن آشنا است همان معنای ضرب با تازیانه است و عقوبت‌ نمودن به غیر آن برخلاف اصل احتیاط در اموال و نفوس مردم است. رجوع به قاعدهء احتیاط یا اصل حرمت در صورتی است که فاقد دلیل اجتهادی باشیم حال آنکه سعهء مفهوم«تعزیر»و اطلاق آن شامل‌ انواع عقوبتهای تنبیهی میگردد علاوه بر این با غیر تازیانه نیز انجام‌ میشده است و عبارت«التعزیر الی الوالی»چنان اطلاقی دارد که‌ موضوعا و عقوبتا دست ولی امر را باز می‌گذارد و به نظر و صلاحدید وی‌ موکول می‌نماید.”