قضاوت از نظر اسلام شیوه دادرسی

نویسنده : موسوی اردبیلی، سید عبدالکریم؛

(‎8 صفحه – از 11 تا 18 )

خلاصه ماشینی: “1 روش قضاوت پیامبر(ص)و علی(ع) روش قضاوت رسول الله(ص)و طرز قضاوت امیر المؤمنین(ع)که مورد پیروی قضات‌ اسلامی قرار گرفته است با یادآوری دو حدیث بشرح زیر روشن میشود: 1-حضرت عسکری(ع)در کتاب تفسیر،از طریق پدران بزرگوار خود نقل میکند که‌ حضرت علی(ع)فرمود:روش رسول الله(ص)در قضاوت بدین شرح بود: هنگامیکه متخاصمین به ایشان مراجعه میکردند حضرت به مدعی میفرمود آیا شاهد داری؟ اگر مدعی گواه میآورد و رسول الله(ص)گواهان ا میشناخت و شهادتشان را میپذیرفت،بر طبق‌ شهادت گواهان قضاوت مینمود و اگر مدعی شاهد نداشت،مدعی علیه سوگند یاد میکرد و میگفت:به خدا سوگند او حقی بر گردن من ندارد و ادعای او حقیقت ندارد،آنگاه پیامبر(ص) نظر خود را میفرمود و قضیه را خاتمه میداد. اما اگر نتیجهء تحقیق منفی بود شهود را به اشخاصی که اظهار نظر کرده بودند نشان‌ میداد و میپرسید آیا اینها همانهائی هستند که شما دربارهء آنها شهادت داده‌اید؟اگر میگفتند بلی ثابت میشد که شهود افراد موجهی نیستند اما هتک سر نمی‌کرد،و طرفین را دعوت به سازش میفرمود و در این خصوص اصرار میورزید،تا صلح تحقق پیدا کند بدون‌ آنکه شهود رد شوند و آبرو و حیثیت آنها مخدوش گردد. (6)-باب 6 (7)-باب 7 (8)-باب 9 (9)-باب 41 و 51 (01)-باب 81 ————– (11)-باب 91 (21)-باب 02 (31)-باب 3 (41)-باب 63 52-در ابواب دیگر وسائل،احکام مواردی دیگر آمده است از جمله:احکام مواردیکه‌ طرفین هر دو اقامه شهود کنند و چگونگی ترجیح یک دسته به دیگری‌1-مواردیکه میشود به قرعه مراجعه کرد2-مواردیکه قاضی میتواند به ظاهر حال حکم کند3-اگر زن و شوهر در اثاث البیت اختلاف دارند چگونه باید حکم کرد؟4-درباره غائب چگونه باید حکم‌ کرد؟5-دستور دربارهء اقلیتهای مذهبی و قضاوت میان آنها چیست؟6-مواردیکه‌ میتوان در قسم تغلیظ نمود7.”