واکنش کیفری به قتل عمد در تمدن بین النهرین

نویسنده : علیزاده، حمید؛

(‎26 صفحه – از 119 تا 144 )

چکیده:
تمدن‌ بین‌النهرین کلیدی‌ترین تمدن مدون بشری است. در این تمدن کهن با وسیع‌تر شدن جامعه‌مدنی برای حفظ حکومت و نظم‌جامعه، مجموعه‌قوانین مدونی برای اولین‌بار در طول دوران حیات‌بشر تدوین گردید. در این قانون‌نامه‌ها، مجموعه جرایمی با مجازات‌ خاص معین شد. قتل دیگری به نحوعمد با مجازات کیفر‌مرگ که یکی از این جرایم با اهمیت و اساسی بود، برای اولین بار رابطه خاصی بین بزه‌دیده، جرم و بزهکار را شکل داد. زیرا مبتنی بر انتقام و سازگاری با طبعیت انسان بود. در ابتدای مقررات قتل، مجازات کیفر مرگ و سپس مجازات قصاص به عنوان مجازات اصلی این جرم تعیین شد. اما با پدیدار شدن روابط اجتماعی و تاسیس نهاد اصل ارزش‌گذاری، شکل‌گیری داد و ستد، یعنی رابطه بدهکار و طلبکار قانون خسارت مالی یا فدیه وارد مجموعه قوانین کیفری شد. لذا اولین مجازات قتل‌عمد، کیفر‌مرگ، قصاص و سپس فدیه مقرر شد، هر چند در تقدم و تاخر این دو اختلاف‌نظر وجود دارد. این قانون‌نامه‌ها از نارسایی‌ها و تبعیض‌های اساسی رنج می‌برد، اما به دلیل آنکه از اولین قانون‌نامه‌های بشر به شمار می‌آیند، پیشرفت عظیمی در قانون‌گذاری تلقی می‌شوند. از‌این‌رو در این مقاله به بررسی مجازات قتل‌ عمد‌ که از مهم‌ترین و چالشی‌ترین جرایم بشر نه تنها در ادوار گذشته، بلکه درجامعه امروز نیز به شمار می‌آید در تمدن‌ بین‌النهرین می‌پردازیم. تمدن‌ بین‌النهرین کلیدی‌ترین تمدن مدون بشری است. در این تمدن کهن با وسیع‌تر شدن جامعه‌مدنی برای حفظ حکومت و نظم‌جامعه، مجموعه‌قوانین مدونی برای اولین‌بار در طول دوران حیات‌بشر تدوین گردید. در این قانون‌نامه‌ها، مجموعه جرایمی با مجازات‌ خاص معین شد. قتل دیگری به نحوعمد با مجازات کیفر‌مرگ که یکی از این جرایم با اهمیت و اساسی بود، برای اولین بار رابطه خاصی بین بزه‌دیده، جرم و بزهکار را شکل داد. زیرا مبتنی بر انتقام و سازگاری با طبعیت انسان بود. در ابتدای مقررات قتل، مجازات کیفر مرگ و سپس مجازات قصاص به عنوان مجازات اصلی این جرم تعیین شد. اما با پدیدار شدن روابط اجتماعی و تاسیس نهاد اصل ارزش‌گذاری، شکل‌گیری داد و ستد، یعنی رابطه بدهکار و طلبکار قانون خسارت مالی یا فدیه وارد مجموعه قوانین کیفری شد. لذا اولین مجازات قتل‌عمد، کیفر‌مرگ، قصاص و سپس فدیه مقرر شد، هر چند در تقدم و تاخر این دو اختلاف‌نظر وجود دارد. این قانون‌نامه‌ها از نارسایی‌ها و تبعیض‌های اساسی رنج می‌برد، اما به دلیل آنکه از اولین قانون‌نامه‌های بشر به شمار می‌آیند، پیشرفت عظیمی در قانون‌گذاری تلقی می‌شوند. از‌این‌رو در این مقاله به بررسی مجازات قتل‌ عمد‌ که از مهم‌ترین و چالشی‌ترین جرایم بشر نه تنها در ادوار گذشته، بلکه درجامعه امروز نیز به شمار می‌آید در تمدن‌ بین‌النهرین می‌پردازیم.