نجات از درون (Bail-in): امکانسنجی حقوقی و اقتصادی بکارگیری ابزار «نجات از درون» در نظام بانکداری بدون ربا ایران
نویسنده : خراطها، محمد طه؛ شریفزاده، محمدجواد؛
(30 صفحه – از 217 تا 246 )
چکیده:
امروزه بازار پولی و مالی کشور با مفهومی جدید با نام «گزیر» مواجه شده است که به لحاظ فنی، جایگزین فرایند عادی ورشکستگی در مواجهه با بانکها و مؤسسات اعتباری متوقف یا در معرض توقف خواهد شد. نارضایتی سیاستگذاران از فرایند عادی ورشکستگی نسبت به بانکها و مؤسسات اعتباری سبب شده است که نظام جدید التأسیس «گزیر» روزبهروز جلوه و اهمیت ویژهای پیدا کند. یکی از پرچالشترین و در عین حال مفیدترین ابزارهای نظام «گزیر»، «نجات از درون» است؛ مفهومی جدید در تقابل با «نجات از بیرون». ابزاری که با دو رویکرد به نحو مستقل یا تکمیلی در کنار سایر ابزارهای «گزیر» قابل تعقیب و استفاده است. «نجات از درون» عبارت است از : «اعطاء اختیار به مقام مسئول گزیر مبنی بر حق کاهش ارزش دیون یا تبدیل بدهیهای بانک به سهام». چنانچه از این تعریف برمیآید، فرایند «نجات از درون» مشتمل بر دو مرحله میباشد؛ جذب زیان به منظور کاهش ارزش دین و تبدیل دین به سهام. قریب به اتفاق کشورهای پذیرنده «نجات از درون» بدواً این ابزار را در تقابل با قواعد حقوق خصوصی دانستهاند اما با مداقه لازم موانع پیشروی بکارگیری این ابزار را مرتفع نمودهاند. در نظام حقوقی ایران نیز، منبعث از فقه امامیه، اعمال این ابزار سلیم از اشکال نیست. اصول بانکداری اسلامی، قواعد فقه امامیه، به ویژه مفاهیم «ابراء» و «تبدیل تعهد» و نبود زیرساختهای اقتصادی جهت تمسک به این ابزار از جمله موانع اصلی است که در این مقاله با اتخاذ روش توصیفی ـ تحلیلی در پی تبیین، توضیح و حل آنها میباشیم.
آخرین دیدگاهها