جلوه های مشارکت سیاسی و اجتماعی با تاکید بر مسئله شورا

نویسنده : خوش چشم آرانی، حسن؛

(‎9 صفحه – از 72 تا 80 )

خلاصه ماشینی: “جلوه‌های مشارکت اجتماعی و سیاسی در اسلام در ذیل سه اصل مهم است: 1) بیعت: در زمان حاضر شکل سابق خود را ندارد و امروزه به شکل راهپیمایی‌ها صورت می‌گیرد و اصول یکصدوهفتم و بیست‌وهفتم قانون‌اساسی به این مسئله اشعار دارد. حال با بهره‌گیری از این سه معنا؛ شورا را از نظر سیاسی، چنین تعریف می‌کنیم: معنای سیاسی شورا در جامعه خدامحور: شورا، از اصول ضروری و بدیهی اسلام است و مردمی که در جامعة‌ خدا محور، زندگی می‌کنند، رأی پاک و نیالوده را از ضمیر پاک خود استخراج می‌کنند. [18] نتیجه‌گیری: سؤال اصلی در این تحقیق این بود که: آیا مشارکت در نظام خدامحوری به عنوان اصل بدیهی و ضروری است یا خیر؟ چنانچه جواب مثبت است چه شورایی ملاک است؟ عده‌ای از صاحب‌نظران مسائل اسلامی، عقیده‌ دارند که: در اکثر آیات قرآن عباراتی؛ چون لایشعرون، لا یشکرون،‌لایعلمون و لاتفعلون به کار برده است و براین مسأله دلالت دارد که مردم مسائل خود را نمی‌توانند حل کنند، بنابراین رهبران جامعه باید مقررات امور مردم را فراهم و مردم را به سرمنزل مقصود نزدیک کنند. در مقابل نظریة فوق، نظریة دیگری مطرح می‌شود: هدف از مشارکت و مشورت شورا و اختصاص یک سوره و آیات متعدد به مسألة شورا، برای رشد اجتماعی اصحاب و شکستن غرور نبوده و شامل امور فردی نمی‌شده است بلکه چنانچه اشاره شد؛ هدف پیامبر را تشکیل شورا، بیشتر برای مشارکت دادن اصحاب خود در جنگ و فرستادن فرمانداران به سرزمینهای مختلف بوده است.”