معاهده تجارت اسلحه در فراز و نشیب انعقاد و اجرا: مطالعه ای تطبیقی با موازین عام حقوق بین الملل

نویسنده : عسکری، پوریا؛ حسین نژاد، کتایون؛

(‎24 صفحه – از 151 تا 174 )

چکیده:
معاهده تجارت اسلحه پس از مدت ها بحث و رایزنی در سطح بین المللی، در فرودین ماه سال ١٣٩٢ به تصویب مجمع عمومی سازمان ملل متحد رسید و سرانجام با ارائه پنجاهمین سند تصویب در مهرماه ١٣٩٣، از تاریخ سوم دیماه ١٣٩٣ (٢٤ دسامبر ٢٠١٤) لازم الاجرا شد؛ معاهده ای بحث برانگیز که نه تنها قبل از انعقاد و در طول مذاکرات منجر به تصویب نهایی آن ، مواضع متفاوت دولت ها و توجه محافل حقوقی را به خود معطوف کرده بود، بلکه پس از تصویب نهایی و لازم الاجرا شدن نیز همچنان موضوع بحث و گفتگو در محافل علمی و سیاسی است . اگر پیش از انعقاد معاهده ، پرسش اصلی در اذهان جهانیان ، امکان نیل به یک توافق جهانی در مورد تجارت بین المللی اسلحه بود، امروز این سوال مطرح است که آیا این معاهده ، با وجود برخی نواقص ، میتواند در بوته عمل کارساز باشد و هدف و موضوع خود را محقق کند. از آن جا که ارائه شمای کلی از پیچیدگیها و تحولات ناظر بر این مساله ، ارزیابی دقیق تر از دستاوردهای محتمل این سند را ممکن میسازد، مقاله حاضر، نخست ترتیبات و مقررات بین المللی مربوط به تجارت سلاح و مهمات قبل از انعقاد معاهده تجارت اسلحه را مورد بررسی قرار داده و آنگاه نگاهی از درون به نقاط ضعف و قوت معاهده ٢٠١٣ دارد تا مطالعه ای تطبیقی بین مفاد این معاهده و مقررات عام حقوق بین الملل به دست دهد.