ﺑﺮرﺳﻲ ﻓﻘﻬﻲ وﺿﻌﻴﺖ ﻧﺴﺐ در ﺷﺒﻴﻪ ﺳﺎزی اﻧﺴﺎنی

نویسنده : ایزدی فرد، علی اکبر؛ پیردهی حاجیکلا، علی؛ کاویار، حسین؛

(‎27 صفحه – از 29 تا 55 )

چکیده:
در ﻃﻮل ﺗﺎرﻳﺦ ﺑﺸﺮ ﻫﺮ ﮔﺎه ﻛﺸﻒ، اﺧﺘﺮاع ﻳﺎ ﻧﻈﺮﻳﻪ اي اﻧﻘﻼﺑﻲ و ﻏﻴﺮﻋﺎدي ﭘﺪﻳﺪ آﻣﺪه، اﺑﺘﺪا ﺑﺮآﺷﻔﺘﮕﻲ ﻣﻨﻈﻮﻣﻪ ﻣﻌﺮﻓﺘﻲ و ارزﺷﻲ زﻣﺎﻧﻪ ﺧﻮﻳﺶ را در ﭘﻲ داﺷﺘﻪ اﺳﺖ. ﻣﺴﺄﻟﻪ ﺷﺒﻴﻪﺳﺎزي اﻧﺴﺎن ﻧﻴﺰ ﺷﺎﻳﺪ ﻗﺎﺑﻞ ﻗﻴﺎس ﺑﺎ ﭼﻨﻴﻦ وﺿﻌﻴﺖﻫﺎﻳﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ دﻳﺮ ﻳﺎ زود در زﻣﻴﻨﻪ ﻣﻌﺮﻓﺘﻲ و ارزﺷﻲ زﻣﺎﻧﻪ، ﺟﺎي ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺧﻮد را )اﻟﺒﺘﻪ ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﺗﺄﺛﻴﺮ و ﺗﺄﺛﺮ ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ( ﺧﻮاﻫﺪ ﻳﺎﻓﺖ. ﭼﺸﻢاﻧﺪاز ﺳﺎﺧﺖ اﻧﺴﺎن از ﻃﺮﻳﻖ ﻓﻨﺎوري ﺷﺒﻴﻪ-ﺳﺎزي، ﻧﮕﺮاﻧﻲﻫﺎ و دﻏﺪﻏﻪﻫﺎي ﮔﺴﺘﺮدهاي را در ﻣﻴﺎن اﻧﺪﻳﺸﻤﻨﺪان دﻳﻦ، اﺧﻼق و ﺣﻘﻮق اﻳﺠﺎد ﻛﺮده اﺳﺖ. ﺷﺒﻴﻪﺳﺎزي ﻋﺒﺎرت اﺳﺖ از ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﺜﻞ و اﻳﺠﺎد ﻣﻮﺟﻮدي ﻣﺸﺎﺑﻪ ﻧﺴﺨﻪ اﺻﻠﻲ ﺑﻪ ﻃﺮﻳﻘﻪاي ﻏﻴﺮ ﺟﻨﺴﻲ. آﻧﭽﻪ در اﻳﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺑﺪان ﺗﻮﺟﻪ ﺷﺪه، ﺑﺤﺚ »ﻧﺴﺐ« در ﺷﺒﻴﻪﺳﺎزي اﻧﺴﺎﻧﻲ اﺳﺖ. دو دﻳﺪﮔﺎه ﺗﺎﻛﻨﻮن ﭘﻴﺮاﻣﻮن ﻧﺴﺐ در ﺷﺒﻴﻪﺳﺎزي از ﺳﻮي ﻓﻘﻬﺎي ﻣﻌﺎﺻﺮ اﺑﺮاز ﺷﺪه اﺳﺖ. دﻳﺪﮔﺎه ﻧﺨﺴﺖ ﺑﻴﺎن ﻣﻲ- دارد ﻛﻪ ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﻋﺪم ﻟﻘﺎح ﻃﺒﻴﻌﻲ ﻳﺎ ﺗﺮﻛﻴﺐ اﺳﭙﺮم و ﺗﺨﻤﻚ ﻳﺎ ﻫﻤﺎن ﺳﻠﻮل ﺟﻨﺴﻲ زن و ﻣﺮد، ﻧﺴﺐ در ﺷﺒﻴﻪﺳﺎزي اﻧﺴﺎﻧﻲ ﻣﻮﺿﻮﻋﻴﺖ ﻧﺪارد و ﻣﻨﺘﻔﻲ اﺳﺖ و ﺑﺪﻳﻦ ﻃﺮﻳﻖ ﻗﺎﺋﻞ ﺑﻪ ﻓﻘﺪان ﻧﺴﺐ اﺳﺖ. ﻃﺮﻓﺪاران دﻳﺪﮔﺎه دﻳﮕﺮ ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﻓﻬﻢ ﻋﺮف و ﺻﺪق ﻋﺮﻓﻲ ﻋﻨﻮان ﺗﻮﻟﺪ، ﺑﻪ وﺟﻮد ﻧﺴﺐ در ﺷﺒﻴﻪﺳﺎزي ﺑﺎور دارﻧﺪ و در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻣﻌﺘﻘﺪﻧﺪ اﮔﺮ ﺻﺎﺣﺐ ﺳﻠﻮل ﻣﺬﻛﺮ ﺑﺎﺷﺪ ﭘﺪر ﻛﻮدك ﻛﻠﻮن ﺷﺪه ﺑﻪ ﺣﺴﺎب ﻣﻲآﻳﺪ و اﮔﺮ ﺻﺎﺣﺐ ﺳﻠﻮل ﻣﺆﻧﺚ ﺑﺎﺷﺪ ﻣﺎدر ﺑﻪ ﺣﺴﺎب ﺧﻮاﻫﺪ آﻣﺪ. ﻧﻈﺮ ﻣﺨﺘﺎر اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ اوﻻً ﻧﺴﺐ در ﺷﺒﻴﻪﺳﺎزي وﺟﻮد دارد؛ ﺛﺎﻧﻴﺎً ﭘﺪر و ﻣﺎدر ﺻﺎﺣﺐ ﺳﻠﻮل ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﭘﺪر و ﻣﺎدر ﻓﺮزﻧﺪ ﻛﻠﻮن ﺷﺪه و ﺑﻪ ﺑﻴﺎن دﻳﮕﺮ، ﺻﺎﺣﺐ ﺳﻠﻮل و ﻓﺮزﻧﺪ ﺣﺎﺻﻞ از ﺻﺎﺣﺐ ﺳﻠﻮل، دوﻗﻠﻮي ﻫﻢ ﻣﺤﺴﻮب ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ.