اعمال اصل تناسب در مخاصمات مسلحانه غیر بین المللی

نویسنده : نوری، ولی اله؛ زمانی، سید قاسم؛

(‎20 صفحه – از 9 تا 28 )

چکیده:

درگذشته مخاصمات مسلحانه عمدتاً بین­المللی بوده و کشورها با یکدیگر درگیر جنگ می­شدند لیکن امروزه مخاصمات مسلحانه­ غیربین­المللی و داخلی رواج بیشتری پیدا کرده است و مقررات حاکم بر مخاصمات مسلحانه اغلب به مخاصمات بین­المللی پرداخته­اند و نسبت به مخاصمات غیربین­المللی مقررات کمتری وضع گردیده است. به همین خاطر قابلیت اعمال برخی از مقررات بشردوستانه در زمان این نوع از مخاصمات محل تردید و تأمل است. یکی از مهم­ترین قواعدی که موضوع چنین اختلاف نظری قرار گرفته است، اصل تناسب در زمان مخاصمه مسلحانه است. این اصل بدین معناست که خسارات اتفاقی و جنبیِ ناشی از یک حمله نسبت به جمعیت یا اهداف غیرنظامی نباید فراتر از مزیّت نظامی مستقیم مورد انتظار از آن حمله باشد. پروتکل دوم 1977 الحاقی به کنوانسیون­های چهارگانه ژنو 1949 که به مقررات حاکم بر مخاصمات غیربین‌المللی پرداخته است، به این اصل اشاره نکرده است، لیکن مطابق آن­چه در این نوشتار مورد بررسی است باید اصل تناسب را نسبت به این مخاصمات قابل اعمال دانست.