اهداف آشکار و نهان ایران شناسی اروپایی
نویسنده : مصطفوی، علی اصغر؛
(19 صفحه – از 335 تا 353 )
خلاصه ماشینی: مکتب ایرانشناسی انگلستان توسط سرویلیام جونس Sir Willianm Jones پایهگذاری شد و انجمن پادشاهی،آسیایی بنگال که در دنبال آن انجمنهای خاورشناسی متعدد اروپا تأسیس گردید در هندوستان بوجود آمد و نیز«آموزشگاه زبانهای زنده شرقی»پاریس که هنوز هم مشغول کار است(و شعبه زبان فارسی از آغاز از شعب اصلی آن بود)تأسیس شد1. چنانکه ملاحظه میشود،بدینگونه با آغاز عصر اکتشافات دریایی اروپاییان و نفوذ سیاسی آنان در مشرقزمین،و آشنایی با فرهنگ و تمدن دیرین این دیار از جمله ایران، متوجه لزوم تأسیس مراکز تحقیقی مجهزی برای پژوهش و آثار فرهنگی و مدنی این ملل و شناسایی زبانها و ادبیات،علوم،فلسفه،و مذاهب شرقی گشتند و بر اثر این احساس بود که انجمنهای خاورشناسی یکی پس از دیگری بهوجود آمدند. از آنپس شرقشناسی شیوه علمی اشغال سرزمینهای مشرق گردید و شرق شناسان کارمندان دایره اطلاعات وزارتخانههای خارجه و مستعمرات کشورهای غربی گردیدند و مستشاران دولتهای خویش در جهت حفظ منافع سیاسی-نظامیشان در سرزمینهای مشرقزمین شدند و حتی برخی از آنها زیر پوشش تظاهر به اسلام یا پژوهش-به گردآوری اطلاعات مورد نیاز کشور خود پرداختند و بنا به پیشنهاد همین مأموران بوده است که کشورهای غربی یکی پس از دیگری به تأسیس مراکزی موسوم به بنگاههای شرقشناسی اقدام کردند تا در رقابت با رقیب استعمارگر خود،از قافله استعمار دور نمانده باشند1. تتبعات ایرانشناسی همین انجمن بود که به انگلستان و دیگر کشورهای اروپایی راه یافت و خمیرمایهء پژوهشهای مربوط به زبان و ادبیات فارسی و ادیان باستانی ایران را فراهم آورد.
آخرین دیدگاهها