نظام نظارتی در فقه حکومتی

نویسنده : مرتضایی، سید احمد؛ راعی، مسعود؛

‏(28 صفحه – از 35 تا 62)

چکیده:

از دیدگاه اسلام، نظارت جایگاه مهمی در امور فردی و اجتماعی دارد. نظارت دارای انواع متعدد درونی (خودکنترلی) و بیرونی (دیگرکنترلی) است. «نظارت بیرونی» به نظارت مردمی و حکومتی، و «نظارت حکومتی» به درون‌سازمانی و برون‌سازمانی تقسیم می‌شود. نظارت برون‌سازمانی تاکنون بیشتر در ضمن سایر قوای حکومتی مطرح شده و کمتر به‌طور مستقل و به‌عنوان یک نهاد نظارتی بدان توجه شده است. ازاین‌رو، در این تحقیق، نهاد نظارتی برون‌سازمانی با رویکردی فقهی‌ـ حقوقی بررسی می‌‌شود. در این تحقیق، ضمن بررسی و نقد نظارت در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، نظارت حکومتی از دیدگاه اسلام بررسی و الگوی نظارتی اسلام به‌عنوان یک نظام جدید نظارتی ارائه می‌‌شود. این نظام نظارتی دارای مبانی، پیش‌فرض‌ها، ادله و ویژگی‌های خاصی بوده و از ساختاری جدید برخوردار است که در هیچ‌یک از نظام‌های کنونی مشابهی ندارد.