بررسی ماهیت فقهی و حقوقی مهریه

نویسنده : فهیمی، عزیز الله؛ بصارتی، داوود؛ ‏

(20 صفحه – از 69 تا 88)

چکیده:

تعابیر فقیهان امامیه دربارة ماهیت مهریه، متفاوت به نظر می‌‌رسد؛ از ظاهر برخی از تعابیر چنین برمی‌آید که نکاح از عقود معاوضی است و به‌تبع آن، مهریه در جایگاه عوض واقع می‌شود. در مقابل، تعابیر برخی فقیهان دیگر صراحت دارد که نکاح از عقود معاوضی، و مهریه مانند عوض در عقود نیست. نتیجه اینکه، از نظر فقیهان امامیه، عقد نکاح از عقود معاوضی نیست و اینکه در برخی از عبارت‌ها، عقد نکاح مثل عقود معاوضی دانسته شده، به‌دلیل مترتب‌شدن برخی از احکام عقود معاوضی بر پاره‌ای از جنبه‌های عقد نکاح است.بنابراین، ماهیت مهریه عوض نیست، بلکه هبة ویژه‌‌ای از جانب خداوند متعال است که مرد ملزم می‌شود آن را به زن پرداخت کند. مراد از هبة ویژه آن است که احکام فقهی و حقوقی عقد هبه، به‌طور کامل بر آن مترتب نمی‌شود. نظر غالب در ماهیت حقوقی مهریه، مانند ماهیت فقهی آن است.