حق معنوی در نظام کپیرایت؛ رهیافت نظری
- نویسندگان: محمدهادی میرشمسی؛ میلاد حامدی
- صفحه ۳۸۶-۴۱۱
چکیده:
حق معنوی یکی از حقوق اعطایی به مؤلف در حقوق مالکیت ادبی و هنری است که بهموجب آن، مؤلف می‌تواند اثر را متعلّق به خود بداند، از تمامیت اثرش حفاظت کند و مانع تحریف یا تغییر در اثر خود شود. این حق برخلاف حق مادی که از منافع مالی مؤلف حمایت می‌کند، بر حمایت از شخصیت مؤلف تمرکز دارد. باور غالب این است که حق معنوی برای نخستین بار در کشورهای تابع نظام حق مؤلف مثل فرانسه و آلمان شناسایی شد، اما بررسی‌های تاریخی خلاف این باور را ثابت می‌کند. در نیمه دوم قرن هجدهم در جریان رسیدگی به دو دعوای مهم در بریتانیا، برای نخستین بار حق معنوی مورد بحث قرار گرفت و این حق در رویه قضایی این کشور به‌عنوان خاستگاه نظام کپیرایت به رسمیت شناخته شد. رویکرد کپیرایت به حق معنوی ناشی از عوامل تاریخی و فرهنگی و مبتنی بر مبنای انگیزشی و فایدهگرایی است و با دیدگاه نظام حق مؤلف متفاوت است. در کشورهای تابع نظام کپیرایت، قبل از پیوستن به کنوانسیون برن، با استفاده از شیوههایی چون جازدن و هتکشهرت و همچنین با استناد به مفاد قرارداد، از حق معنوی مؤلف حمایت میشد و حتی امروزه در شرایط پساز الحاق به این کنوانسیون و ضرورت حمایت از حق معنوی بهموجب ماده ۶ مکرر آن، همین شیوهها همچنان مورد استفاده دادگاهها قرار میگیرد. در این نوشتار پیشینه و مبنای حق معنوی در نظام کپیرایت، عوامل اثرگذار بر این رویکرد و شیوههای حمایت از حق معنوی مؤلف بررسـی میشود.
آخرین دیدگاه‌ها