گذر از منطق کیفری به منطق بیمه ای در سیاست جنایی ره آورد نوین عدالت ترمیمی
نویسنده : مبرقعی، سید محمد ناصر؛
(24 صفحه – از 19 تا 42)
چکیده:
تحقیقات انجام شده در عرصه علوم جنایی در چند دهه اخیر نشان می‌دهد که توسعه قلمرو مداخله نظام کیفری و اتکای محض به شیوه‌های مورد توصیه در نظام عدالت کیفری کلاسیک، اعم از شکل سزادهنده و حتی بازپرورانه آن نمی‌تواند آن‌گونه که انتظار می‌رود، پاسخگوی مردم و افکار عمومی و در راستای تأمین فضایی امن و آرام باشد. به تعبیری شفاف‌تر، اکنون کاستیهای مدل سنتی نظام کیفری که با مشکلات زیاد ناشی از تراکم پرونده و تورم کیفری و کمبود امکانات در رسیدگیهای قضایی عجین شده، کاملا آشکار شده است. از سویی دیگر، کم‌توجهی به «بزه‌دیده» به عنوان یکی از اصلی‌ترین ارکان پدیده مجرمانه که دارای موقعیتی خاص می‌باشد، نظام کیفری سرکوبگر را با بن‌بستهای متعددی روبه‌رو ساخته است؛ زیرا سیاستها و نتایج طوفان‌گونه اقدامات این نظام، اگرچه از نظر پیشگیری و سزادهی، فاقد اثر نبوده، ولی در ترمیم، جبران و التیام احساسات و عواطف رنجیده قربانی جرم، کمترین اثر را داشته است. ظهور بزه‌دیده‌شناسی، روزنه‌های امید را به فضایی می‌گشاید که در کنار توجه به نقش بزه‌دیده در فرآیند تکوین جرم، موقعیت، نیازها و شیوه‌های حمایتی از او را ترسیم می‌کند. بدین‌ترتیب، فرآیند جایگزینی رویکرد جدید، با داعیه حمایت از بزه‌دیده و اتکا بر مدل ترمیمی به جای مدل سنتی عدالت ترمیمی، چشم‌انداز جدیدی را فراروی بزه‌دیده‌شناسان و اندیشوران علوم جنایی قرار می‌دهد. در این رویکرد جدید، سازوکار «بیمه» قابلیتهای شایان توجهی را از خود نشان می‌دهد که می‌تواند نوید بخش اقداماتی مؤثر برای بزه‌دیدگان تلقی گردد.
آخرین دیدگاه‌ها