درآمدی بر علم تجوید قرآن کریم

نویسنده : قدوری حمد، غانم؛ مترجم : علینقیان، حسین؛

‏(26 صفحه – از 197 تا 222)

خلاصه ماشینی: “» (1) و برخی از متأخران به این روایت استناد کرده‌اند و پیدایش علم تجوید را به عصر صحابه نسبت داده و گفته‌اند: در این نوع از تحقیقات، مواد کافی‌ای که مراحل تطور علم تجوید را بررسی کند و مراحلی را که این علم پیمود تا علمی مستقل به نام تجوید به وجود آید، تبیین کند، در دست نیست و همه آنچه از مراحل اولیه این علم شناخته شده، این است که اولین شخصی که کلمه [جودوا] را در معنای متداول آن به کار برد، ابن مسعود صحابی بوده که به مسلمانان سفارش کرده که قرآن را نیکو بخوانید و آن را به نیکوترین اصوات ______________________________ 1. مثلا کسی که مقدمه معجم العین خلیل بن احمد را که لغویان در درستی انتساب به این بخش به خلیل اختلاف ندارند و ازهری نیز به آن تصریح کرده است (1) ، بخواند، ملاحظه می‌کند که بررسیهای آوایی خلیل، مربوط به همان معجم و ترتیب آن و واژگان و ساختار و ابنیه واژگان می‌شود و توجه وی به ترتیب حروف در بخش آغازین این معجم و ارائه روشی برای آزمایش مخارج حروف، در حقیقت، توضیح و تبیین الگویی بوده که در آن کتاب به کار بسته است. آنها لحن را به دو بخش تقسیم کرده‌اند: «لحن جلی»؛ یعنی اشتباه و خطای در حرکات، که در حوزه نحویان و صرفیان رخ می‌دهد و دیگر، «لحن خفی» که شامل خطا و خلل در آواهای زبانی در اثر ادا نکردن حقوق حروف، از جهت مخارج و صفات و احکام ناشی‌شده از ترکیب حروف در کلام گفتاری می‌شود و این مربوط به حوزه عمل دانشمندان تجوید است که از دیدگاه آنان مستلزم بررسی و تحقیق در سه عنصر اساسی «مخارج»، «صفات» و «احکام» حروف است.”