درآمدی بر معرفی مستشرقان و قرآن پژوهی

نویسنده : روشن ضمیر، محمد ابراهیم؛

‏(18 صفحه – از 189 تا 206

خلاصه ماشینی: “مستشرقان و قرآن‌پژوهی هرچند دایره تحقیقات مستشرقان، شامل تمامی علوم و فنون و آداب و رسوم ملل شرق می‌شود، اما قرآن به عنوان اساسی‌ترین و مهمترین نصوص اسلام که یکی از بزرگترین سنتهای شرقی است، توجه مستشرقان را به خود جلب کرده است. دائرة‌المعارف اسلام (انگلیسی) مهمترین دانشنامه به زبان انگلیسی درباره دین اسلام، فرهنگ و تمدن اسلامی، زبان، ادب، تاریخ، جغرافیا، رجال‌شناسی، معارف دینی و عرفی اقوام و ملل مسلمان، نوشته جمعی از برجسته‌ترین اسلام‌شناسان اروپا و آمریکا، و نیز برخی از محققان مسلمان که با سازمان مرکزی این دائرة‌المعارف در «لیدن» همکاری دارند، می‌باشد. اما نقص عمده این دائرة‌المعارف، نادیده گرفتن تشیع و ایران در آن است؛ مثلا درباره امام صادق علیه‌السلام که تمامی فرق اسلامی به بزرگی مقام علمی ایشان معترفند، در چاپ اول، تنها هجده سطر (در ترجمه عربی، هفت سطر) که آن هم خالی از اشتباه و غرض نیست، آمده است. (1) دائرة‌المعارف اسلام و قرآن‌پژوهی هرچند در بخشهای متعدد دائرة‌المعارف اسلام، بسیاری از مباحث قرآنی مطرح شده است، اما در جلد سوم، مدخلی جداگانه به قرآن اختصاص یافته است و موضوعاتی از قبیل تاریخ قرآن، سبک و زبان قرآن و نقش آن در زندگی مسلمانان و… نویسنده این بخش از دائرة‌المعارف اسلام کوشیده است تا به دور از تعصب، دیدگاههای مختلفی را مورد مداقه علمی قرار دهد، ولی از آن جا که عموم مستشرقان به وحیانی بودن قرآن اعتقاد ندارند، به ناچار در جست‌وجوی یک منشأ مادی و انسانی برای قرآن برآمده است.”