علامه طباطبایی و معیارهای فهم و نقد احادیث اسباب نزول
نویسنده : نفیسی، زهرا (شادی)؛
(32 صفحه – از 69 تا 100)
چکیده:
در این مقاله، دیدگاه علامه طباطبایی به عنوان مفسری توانمند و حدیث‌شناسی مطلع درباره روایات اسباب النزول، جایگاه آنها و معیارهای تشخیص سره از ناسره و سبب نزول بودن، بررسی می‌شود. مؤلف، نخست معنای اسباب نزول، راه دستیابی به آن، تعابیر بازگوکننده اسباب نزول، فواید و اهمیت شناخت اسباب نزول را مطرح می‌کند و سپس می‌افزاید: به اعتقاد علامه، شأن نزول، امر یا حادثه‌ای است که در پی آن، آیه یا آیاتی درباره فرد یا واقعه‌ای نازل شود. ایشان بسیاری از اسباب نزولها را اجتهادی می‌داند؛ لذا به تعبیر راوی کاری ندارد. از نظر ایشان، مهمترین ملاک برای پذیرش روایت یا روایات اسباب نزول، تدبر در خود آیات قرآنی است. روایتی را می‌توان پذیرفت که با مضمون آیه و لحن و سیاق آن و تمام جزئیات و ظرایفی که با دقت در آیه می‌توان یافت،مطابقت کند. از این رو، بسیاری از روایات سبب نزول را به علت عدم مطابقت، رد می‌کند. مسائل مهمی چون: تعارض با زمان نزول آیه، گونه‌گونی نقل، تعدد در اسباب نزول، بررسی و نقد روایات از نظر سند و متن با لحاظ ملاکهایی چون مخالفت با قرآن، تعارض با عصمت و شخصیت نبی صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلم ، تعارض با سنت و تعارض با عقل، از دیگر سرفصلهایی است که در این مقاله از نظرگاه علامه به آن پرداخته شده است.
آخرین دیدگاه‌ها