شرط عدم رجوع در طلاق رجعی در فقه امامیه و حقوق ایران

نویسنده : محمود زنجانی، جمال الدین؛ بمانیان گاوافشادی، محمدمیلاد؛

‏(26 صفحه – از 97 تا 122)

چکیده:

ﯾﮑﯽ از ﻣﺒﺎﺣﺜﯽ ﮐﻪ ﺑﻌﺪ از وﻗﻮع ﻃﻼق رﺟﻌﯽ ﻣﻄﺮح ﻣﯽ ﺷﻮد ﺣﻖ رﺟﻮع ﻣﺮد ﺑﻪ زن در اﯾﺎم ﻋﺪه اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺎ ﻣﻘﺘﻀﺎی ذات ﻃﻼق رﺟﻌﯽ در ارﺗﺒﺎط اﺳﺖ. در ﭘﮋوﻫﺶ ﺣﺎﺿﺮ ﺑﺎ روش ﺗﻮﺻﯿﻔﯽ ﺗﺤﻠﯿﻠﯽ ﺑﺮای ﺑﺮرﺳﯽ ﺻﺤﺖ ﯾﺎ ﻋﺪم ﺻﺤﺖ ﺷﺮط ﻋﺪم رﺟﻮع، در اﺑﺘﺪا ﺑﻪ ﺑﺮرﺳﯽ ﻣﺎﻫﯿﺖ ﻃﻼق رﺟﻌﯽ و رﺟﻮع ﭘﺮداﺧﺘﻪ ﺷﺪه و ﻣﺸﺨﺺ ﻣﯽ ﮔﺮدد اﯾﻦ ﺷﺮط ﻣﻨﺎﻓﺎت و ﻣﺨﺎﻟﻔﺘﯽ ﺑﺎ ذات ﻃﻼق رﺟﻌﯽ ﻧﺪارد. ﺳﭙﺲ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﯾﻦ ﮐﻪ ﺑﺮﺧﯽ اﺧﺘﻼف ﻧﻈﺮﻫﺎ در اﯾﻦ ﺑﺎره ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻣﺴﺄﻟﻪ ﺣﻖ ﯾﺎ ﺣﮑﻢ ﺑﻮدن ﺟﻮاز رﺟﻮع ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ، اﯾﻦ ﻣﺴﺄﻟﻪ و وﯾﮋﮔﯽ ﻫﺎی آن دو ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ و و از آن ﺟﺎ ﮐﻪ ﺟﻮاز رﺟﻮع از ﻣﺼﺎدﯾﻖ ﻣﺸﺘﺒﻪ ﺑﯿﻦ ﺣﻖ و ﺣﮑﻢ اﺳﺖ در اﻧﺘﻬﺎ راﻫﮑﺎری ﺑﺮای ﺗﺸﺨﯿﺺ ﻣﻮارد ﻣﺸﺘﺒﻪ اراﺋﻪ ﮔﺮدﯾﺪ. ﺑﺎ ﺗﻤﺴﮏ ﺑﻪ ﻣﺒﺎﻧﯽ ﻓﻘﻬﯽ، ﺣﻘﻮﻗﯽ و ﻗﺎﻧﻮﻧﯽ ﻧﺘﯿﺠﻪ ﺣﺎﺻﻞ ﺷﺪ ﮐﻪ اﯾﻦ ﺷﺮط ﻧﻪ ﺧﻼف ﻣﻘﺘﻀﺎی ذات ﻃﻼق رﺟﻌﯽ ﺑﻮده و ﻧﻪ ﺑﻪ واﺳﻄﻪ ﺣﮑﻢ ﺑﻮدن ﻓﺎﻗﺪ ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ اﺳﻘﺎط ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ. ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺑﺎ اﺳﻘﺎط ﺣﻖ رﺟﻮع، ﻣﺎﻫﯿﺖ ﻃﻼق رﺟﻌﯽ ﺑﻪ ﻃﻼق ﺑﺎﺋﻦ ﻣﺒﺪل ﻧﮕﺮدﯾﺪه و زن ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ از ﺣﻘﻮق ﺧﻮد در اﯾﺎم ﻋﺪه ﻃﻼق رﺟﻌﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻧﻔﻘﻪ، ﻣﺴﮑﻦ و ارث ﺑﻬﺮه ﻣﻨﺪ ﮔﺮدد.