تشابه و تمایز قاعده استاپل با قاعده غرور و اقرار

نویسنده : پورسید، بهزاد؛ آقا داداشی، رسول؛

‏(30 صفحه – از 97 تا 126)

چکیده:

ﻗﺎﻋﺪه اﺳﺘﺎﭘﻞ ﮐﻪ از اﺗﺨﺎذ رﻓﺘﺎر ﻣﺘﻌﺎرض ﺟﻠﻮﮔﯿﺮی ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﺪ در ﻧﻈﺎم ﺣﻘﻮﻗﯽ اﻧﮕﻠﯿﺲ ﭘﺎ ﺑﻪ ﻋﺮﺻﻪ رواﺑﻂ ﺣﻘﻮﻗﯽ ﻧﻬﺎده و ﺑﻪ اﺳﺘﺎﭘﻞ ﮐﺎﻣﻦ ﻻ و اﺳﺘﺎﭘﻞ ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ اﻧﺼﺎف ﺗﻘﺴﯿﻢ ﻣﯽ ﮔﺮدد. ﺳﺎﺑﻘﻪ اﺳﺘﺎﭘﻞ اﻧﺼﺎ ﮐﻤﺘﺮ از اﺳﺘﺎﭘﻞ ﮐﺎﻣﻦ ﻻ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ، اﻣﺎ ﺑﯿﺶ از آن ﻣﻮرد اﻗﺒﺎل و ﭘﺬﯾﺮش در ﻋﺮﺻﻪ ﺑﯿﻦ اﻟﻤﻠﻠﯽ واﻗﻊ ﮔﺮدﯾﺪ. ﭘﺬﯾﺮش اﯾﻦ ﻗﺎﻋﺪه در داوری ﻫﺎی ﺑﯿﻦ اﻟﻤﻠﻠﯽ و اﺻﻞ ﮐﻠﯽ ﺗﻠﻘﯽ ﺷﺪن آن، ﻣﻮﺟﺐ ﺷﺪه اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺮﺧﯽ از ﺣﻘﻮﻗﺪاﻧﺎن داﺧﻠﯽ، ﺑﯿﺎن ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ ﮐﻪ اﯾﻦ ﻗﺎﻋﺪه در ﺣﻘﻮق داﺧﻠﯽ اﯾﺮان و ﻓﻘﻪ اﻣﺎﻣﯿﻪ ﻧﯿﺰ دارای ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻫﺎﯾﯽ ﺑﻮده و ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ ﭘﺬﯾﺮش در اﯾﻦ دو ﻧﻈﺎم دارد. ﻃﺮﻓﺪاران اﯾﻦ ﻧﻈﺮﯾﻪ ﻗﺎﻋﺪه اﻗﺮار و ﻏﺮور را دو ﻧﻬﺎد ﻣﺸﺎﺑﻪ ﺑﻪ اﺳﺘﺎﭘﻞ ﻣﻌﺮﻓﯽ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ. اﻣﺎ ﺑﺮرﺳﯽ اﯾﻦ دو ﻗﺎﻋﺪه ﺑﺎ اﺳﺘﺎﭘﻞ ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دﻫﺪ ﮐﻪ ازﻟﺤﺎظ ﻣﺒﻨﺎ، ﻧﺘﯿﺠﻪ و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺷﯿﻮه ﺟﺒﺮان ﺧﺴﺎرت ﺑﺎ ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ ﻣﺘﻔﺎوت ﺑﻮده و اﻣﮑﺎن ﭘﺬﯾﺮش اﺳﺘﺎﭘﻞ در ﻧﻈﺎم داﺧﻠﯽ اﯾﺮان ﺧﻼف ﻣﺒﺎﻧﯽ ﺣﻘﻮﻗﯽ و ﻓﻘﻬﯽ ﺑﻮده و در راﺳﺘﺎی ﺟﻠﻮﮔﯿﺮی از ﻓﺮﯾﺐ و رﻓﺘﺎر ﻣﺘﻌﺎرض، ﻧﻈﺎم ﻓﻘﻬﯽ و ﺣﻘﻮﻗﯽ ﻧﻬﺎدﻫﺎی ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎ ﻗﻮاﻋﺪ ﺣﻘﻮﻗﯽ ﺑﻮﻣﯽ را ﻣﻮرد ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻨﯽ ﻗﺮار داده اﺳﺖ.