حق جبران و ترمیم برای بزه‌دیده و چالش‌های فراروی آن در دیوان جنایی بین‌المللی
نویسنده: نیازمند، ندا؛
نویسنده مسئول: رایجیان اصلی، مهرداد؛
آموزه های حقوق کیفری بهار و تابستان 1398
چکیده:
اگرچه «اساسنامه دیوان جنایی بین‌المللی» و «قواعد دادرسی و ادله» با رویکردی متفاوت نسبت به سایر اسناد بین‌المللی تا زمان تصویب متون فوق، جایگاه خاصی را به بزه‌دیدگان جنایات داخل در صلاحیت آن معطوف داشته‌اند، اما مسئله جبران و ترمیم برای بزه‌دیده به عنوان یکی از حق‌هایی که هم‌تراز با دادرسی دادگرانه برای متهم فرض می‌شود، نیازمند شفاف‌سازی و مشخص شدن ضوابط ناظر به آن است. در مقالۀ حاضر، ضمن بهره‌گیری از روش توصیفی ـ تحلیلی، ابتدا موضوع حق جبران و ترمیم از بزه‌دیده و جایگاه آن در «اساسنامه دیوان جنایی بین‌المللی» و اسناد بین‌المللی مرتبط از جمله اعلامیه 1985 و اصول 2005 سازمان ملل متحد مورد بررسی قرار می‌گیرد. سپس گونه‌های جبران و ترمیم از بزه‌دیده در این سند بین‌المللی و چالش‌های مترتب بر آن به واسطه خلاها و نقص‌های موجود تحلیل خواهد شد. در ادامه، نمونه‌هایی از فعالیت دیوان در مسئله مورد بحث عنوان شده تا عملکرد دیوان در پی گذشت بیش از یک دهه از شروع به کار و پیروی آن از رویکرد بزه‌دیده‌مدار اساسنامه مورد بررسی قرار گیرد. در نهایت، با شناخت و بررسی این موارد و چالش‌های آن، ضرورت بازنگری در مفاد اساسنامه و همچنین تدوین ضوابط و مقرراتی خاص توسط مجمع عمومی دولت‌های عضو در جهت برآورده ساختن جبران و ترمیم برای بزه‌دیده پیشنهاد گردیده است.
آخرین دیدگاه‌ها