منع شکنجه و پیشگیری از آن در اسناد حقوق بشری و حقوق ایران

نویسنده: ابراهیمی منش، مهران؛ ریاضی، سجاد؛

اندیشمندان حقوق بهار 1396 

چکیده:

ممنوعیت شکنجه در اسناد مختلف حقوق بشر به رسمیت شناخته شده است. قوانین جمهوری اسلامی ایران با توجه به قوانین اخیر التصویب از جمله قانون آ یین دادرسی یکفری مصوب 1392 با کنوانسیون های بین المللی که توسط دولت ایران پذیرفته شده و ممنوعیت شکنجه را مدنظر قرار داده است و با کنوانسیون منع شکنجه نیز در بسیاری از موارد مطابقت کامل دارد. برای پیشگیری از شکنجه در کنوانسیون منع شکنجه اقداماتی مانند جرم انگاری شکنجه و قابل مجازات بودن آن، حق شکایت از شکنجه و رسیدگی فوری به شکایت، آموزش مامورین مجری قانون و نظارت بر رفتار آن ها، نظارت بر روش های مربوط به بازجویی ها و بازداشتگاه ها و تشکیل کمیته منع شکنجه، بی اعتباری داده های حاصل از شکنجه، حق جبران خسارت از بزه دیده شکنجه پیش بینی شده است. قانونگذار ایران ممنوعیت شکنجه و اقدامات لازم را جهت پیشگیری از آن در قوانین مربوطه، به رسمیت شناخته است و اگرچه در ممنوعیت شکنجه و پیشگیری از آن ایرادهایی در قوانین وجود دارد ولی اقداماتی در خور توجه نیز در جهت نیل به پیشگیری از این جرم به عمل آورده است. هدف از نگارش این مقاله بررسی میزان مطابقت قوانین ایران با اسناد حقوق بشری در مبارزه با شکنجه است. جهت نیل به این هدف در تلاشیم تا به سوالاتی از جمله اینکه تعریف و ارکان شکنجه و همچنین اقدامات پیشگیری کننده در مبارزه با شکنجه در ایران و اسناد حقوق بشری چه شباهت ها و تفاوت هایی دارد.