واکاوی نظریات فقهی حقوقی درباره قتل در فراش

نویسنده: الهام، غلامحسین؛ عبدیان، محمدرضا؛

آموزه های حقوق کیفری پاییز و زمستان 1395

چکیده:

مسئله قتل در فراش در ماده ۶٣٠ قانون مجازات اسلامی مصوب ١٣٧۵ منعکس گردیده است. علاوه بر انعکاس آن در نظام حقوقی، فقها نیز از دیرباز این موضوع را مطمح نظر قرار داده اند. گروهی از فقها قائل به جواز مطلق قتل در فراش شده و گروهی دیگر، ممنوعیت مطلق قتل در فراش را صحیح دانسته اند. از سوی دیگر، تعداد محدودی از فقها نیز قائل به جواز قتل در فراش با شرط احصان در زانی و زانیه شده اند. حقوق دانان نیز در این موضوع موافقت یا مخالفت خود را همراه با دلایل حقوقی بیان کرده اند. در این پژوهش ضمن بیان نظرات مختلف در باب قتل در فراش، به این نتیجه خواهیم رسید که با تامل و غور در مستندات این مسئله فقهی باید نگرش تفصیلی جدیدی به این موضوع داشت که همسویی بیشتری با مستندات مسئله مطروحه و اصول حقوق کیفری دارد. در نهایت این نگاه جدید، دو نتیجه اساسی در پی خواهد داشت که عبارت اند از: ١. عدم جواز قتل زوجه توسط شوهر در مسئله قتل در فراش، ٢. جواز ثبوتی قتل زانی توسط شوهر با تحقق شرایط آن.

خلاصه ماشینی:

“(۶٨٨/١ :١۴٢٧ علاوه بر این باید اظهار داشت که برخی فقها نیز جواز قتل را مقید به شرط احـصان کرده اند (طوسی ، ١٣٨٧: ٧۶/٨؛ ابن ادریس حلـی ، ١۴١٠: ۴۴۵/٣) که با ادعای اجماع از سـوی محقق اردبیلی در تعارض است ؛ چرا که به گفتۀ ایشان ، همۀ فقهـا قتـل در فـراش را بـه طور مطلق و بدون اشتراط احصان در زانی و زانیه جایز می دانند. حال اگر گفته شود که قتل در فراش از مصادیق دفاع مشروع محسوب مـی گـردد و در نتیجه ، روایات فوق شامل قتل در فراش نیز می شـود، بـاز هـم قابـل اشـکال بـه نظـر می رسد؛ چرا که آنچه مانع پذیرش این فرض می شود، عدم اشتراط رعایت قاعـدٔە مهـم «الأیسر فالأیسر» در قتل در فراش است و شارع مقدس جواز قتل در فراش را معلـق بـر رعایت قاعدٔە مذکور ندانسته و امکان قتل زانی و زانیه را برای شوهر بدون رعایـت ایـن قاعده تشریع نموده است . پس در نهایت ، بار دیگر متذکر می شویم که با دقت در منـابع و مـستندات موضـوع قتل در فراش بایـد بـین جـواز قتـل زانیـه و زانـی از سـوی شـوهر تفکیـک قائـل شـد و قانونگذار ایرانی نیز که به تبع فقه ، این موضوع را در مادٔە ۶٣٠ قانون مجازات اسـلامی ١٣٧۵ (بخش تعزیرات ) منعکس کرده است ، لازم است که نگـاهش را نـسبت بـه ایـن مسئله تغییر دهد.”