مفهوم بیمه کافی در حقوق حمل و نقل هوایی

نویسنده: امانی، مسعود؛ عابدینی، محسن؛

آموزه های حقوقی گواه بهار و تابستان 1395

چکیده:

در خصوص حمل و نقل هوایی در کلیه پرواز های بین‌ المللی و پرواز های داخلی اکثر کشورهای جهان، کنوانسیون ورشو 1929و مونترال 1999 اجرا می گردند. مطابق ماده 50 کنوانسیون مونترال 1999، «دولت های عضو خواستارند که متصدیان حمل و نقل آن ها اقدام به انعقاد بیمه کافی برای پوشش مسئولیت خود که ناشی از این کنوانسیون است، نمایند. دولت های عضو می توانند از متصدی حملی که به مقصد آن کشور به ارائه خدمات حمل و نقل هوایی می پردازد، درخواست نمایند دلیل در اختیار داشتن بیمه کافی که مسئولیت ناشی از این کنوانسیون را پوشش دهد، ارائه نماید1». عنوان بیمه کافی شاید نخستین بار در کنوانسیون مونترال مورد اشاره واقع شد. برای پی بردن به مفهوم آن باید به تفسیر مواد کنوانسیون که در گرو کارهای مقدماتی تدوین کنوانسیون ها و نظر تدوین کنندگان آن است، رجوع نمود. با بررسی کارهای مقدماتی می توان به قصد و نیت طرف های پذیرنده کنوانسیون پی برد. از امور مقدماتی باید به مباحث، کنفرانس ها، پیش نویس و طرح اولیه کنوانسیون اشاره نمود. لذا این مقاله سعی دارد برای فهم عبارت «بیمه کافی» ماده 50 کنوانسیون مونترال، آن را با توجه به کارهای مقدماتی کنوانسیون و متن آن مورد تجزیه و تحلیل قرار دهد.خلاصه ماشینی:

هر چند کنوانسیون ورشو شامل قانونی در مورد بیمه که برای متصدیان حمل ‌و نقل الزام آور باشد نمی‌گردد (Verschoor,2001,at182)، اما خلاصه مذاکرات و صورت جلسات کنوانسیون ورشو، نشان می‌دهد که این موضوع در دومین کنفرانس بین‌المللی در مورد حقوق خصوصی بین‌المللی در اکتبر 1929(Warsaw Conference,1929) و همچنین در سمینار حقوق هوایی بین‌المللی 1981 و کنفرانس انجمن حقوقی بین‌المللی 1982مورد اشاره واقع شده است. مثلا مطابق ماده 21 کنوانسیون مونترال 19 که در مورد محدوده مسئولیت متصدی حمل‌ و نقل برای مرگ و میر و صدمات به مسافر می باشد به100هزار SDR 20 (حق برداشت ویژه) که تقریبا معادل 147هزار دلار می‌باشد محدود گشته است مشروط بر این که متصدی ثابت نماید که خسارت به دلیل مسامحه یا غفلت یا دیگر عمل اشتباهی نبوده است یا ثابت نماید که حادثه ایجاد شده منحصرا به دلیل مسامحه یا غفلت یا عمل اشتباه شخص ثالث بوده است. هیچ کدام در بردارنده‌ی قوانین و مقررات لازم الاجرایی در زمینه بیمه، برای شرکت‌های حمل ‌و نقل هوایی نبودند و تنها پروتکل گواتمالا به موجب ماده 14 به دولت‌ها اجازه داده بود که در صورت تمایل، با ایجاد بیمه‌های محلی، برای پرداخت غرامت مدعی، در سرزمین خود سیستمی برقرار کرده و مورد استفاده قرار دهند که مکمل غرامت‌های پیش‌بینی شده در آن معاهده باشد. در واقع آنچه که در مواد 21 و 22 کنوانسیون مونترال به عنوان میزان مسئولیت مورد اشاره واقع شد، حداقل سقف می‌باشد، لذا اگر بیمه‌گذار ترجیح داد که بیش از این سقف بیمه نماید مانعی نیست و بهتر نیز خواهد بود اما نمی‌تواند از حداقل سقف، مسئولیتی پایین‌تر درخواست نماید.