حمایتهای مادی دیوان بین المللی کیفری از بزه دیدگان

نویسنده: لسانی، حسام الدین؛ دیرباز، مرضیه؛

آموزه های حقوق کیفری پاییز و زمستان 1390

چکیده:

دیوان بین‌المللی کیفری، نخستین دادگاه بین‌المللی کیفری است که دائمی بوده و بر مبنای اساسنامة رم و با صلاحیت رسیدگی به نسل‌کشی، جنایت علیه بشریت، جنایت جنگی و تجاوز تأسیس شده است. دیوان، حمایتهای گوناگونی را برای بزه‌دیدگان در نظر گرفته است. شماری از این حمایتها مانند خدمات پزشکی و روان‌پزشکی و کمکهای مالی صندوق امانی بزه‌دیدگان، در گسترة حمایتهای مادی جای دارند. پژوهش پیش رو، در پرتو مقررات دیوان، به تبیین و بررسی حمایتهای مادی پیش‌بینی‌شده برای بزه‌دیدگان می‌پردازد.خلاصه ماشینی:

“قربانی شکنجه صرفا به این دلیل که عامل شکنجه محکوم به پرداخت هزینه‌های درمان وی شود، سلامتی و آرامش خود را به دست نخواهد آورد، اما هنگامی که بازگشت به وضعیت پیشین غیر ممکن است، جبران مالی ابزار مناسبی برای کاهش آثار زیان‌بار بزه‌دیدگی خواهد بود. با این همه، در پاره‌ای موارد به دلیل شمار بسیار زیاد قربانیان یا مبلغ ناچیز در نظر گرفته‌شده برای جبران، دیوان احکام جبران خسارت گروهی ‍ـ مانند پرداخت مبلغی برای ساخت یک مدرسه، پرورشگاه یا بیمارستان برای قربانیانی که در کشور خود مانده‌اندـ صادر می‌کند. در این میان، آنچه اهمیت می‌یابد پاسخ‌گویی به این پرسش بنیادی از سوی صندوق امانی است که چه کسانی شایستة جبران خواهند بود و چه کسانی استثنا خواهند شد؟ به عبارت دیگر، معیار ترجیح و برتری بزه‌دیدگان نسبت به یکدیگر، در برخورداری از جبران چیست؟ آیا شدت جرم ارتکابی، عمق و وخامت آسیب ناشی از جرم و یا تقدم زمانی در ارائة درخواست جبران، می‌توانند معیارهایی برای Desmond Tutu. مبلغ کمکهای ارائه‌شده به دیوان از سوی24 کشور جهان، از سال 2004 تا آوریل 2010، به 9/4 میلیون یورو رسیده بود که به ترتیب زیر بودجه‌بندی شد (International Criminal Court, 2010: 4): ـ 7/2 میلیون یورو برای پروژه‌های شمال اوگاندا و جمهوری دموکراتیک کنگو؛ کودکان سرباز در اوگاندا وادار شدند نسبت به کودکانی که مانند خود آنان ربوده شده‌اند و حتی نسبت به خواهران و برادران خود، اعمال خشونت نمایند.”