تعارض ادله در اثبات جرایم مستوجب قصاص، دیه و تعزیر؛ مصادیق و راهکارها

نویسنده: زراعت، عباس؛ متقی اردکانی، امید؛

آموزه های حقوق کیفری پاییز و زمستان 1394

چکیده:

«تعارض ادله اثبات دعوی » واقعه ای است که در اعم اثبات کیفری و حقوقی مجـال بروز مییابد؛ با این حال ، تحقق آن در اثبـات کیفـری دربردارنـدٔه پیامـدهای مخربـی است که حساسیت بیشتری برای رفع آن می طلبد. با رجوع به قانون مجازات اسـلامی و قواعد رفع تعارض در دانش اصول فقه ، اگرچه می توان راهکارهایی کلـی از جملـه «تخییر»، «تساقط »، «تقدم قانونی » و… برای رفع واقعه مزبـور ارائـه داد، تطبیـق هـر راهکار با مصادیق مختلف تعارض ادله اثبات دعوی بر عهدٔه قاضی نهاده شده است . در پژوهش حاضر که به فراخور موضوع با روش توصیفی ـ تحلیلـی صـورت پذیرفتـه است ، به سبب تفاوت در نظام اثباتی جرایم حدی در مقایسه با سایر جرایم ، تمرکز بر مصادیق تعارض ادله اثبات جرایم مستوجب «قصاص »، «دیه » و «تعزیر» قـرار گرفته و راهکار مناسب برای هر مصداق مشخص گردیده است . اهمیت پژوهش

خلاصه ماشینی:

“از ایـن رو، لازم اسـت جهـت یـافتن دلیـل جدید و یا تکمیل امارٔە حاصله از شهادت ، تحقیقات از سر گرفتـه شـود؛ بـرای نمونـه ، چنانچه در اثبات جرم ارتشا، یکی از شهود شهادت دهد که راشـی مبلغـی وجـه نقـد را به عنوان رشوه به مرتشی داده است و شاهد دیگر معتقد باشد که مال اخذشده ، کـالای معینی (مانند ماشین ) بوده است ، دو «شهادت » به واسطۀ تعـارض رخ داده ارزش اثبـاتی خود را ـبه عنوان دلیل ـ از دست خواهند داد؛ حال یا باید دلیل جدیدی یافـت شـود کـه منجر به ایقان وجدان قاضی مبنی بر ارتکاب جرم مذکور گردد یا امارات قـضایی دیگـر ـاز قبیل فیلم های گرفته شده از زمان اخـذ رشـوه و… وقوع تعارض میان «شهادت شرعی » و «شهادت غیر مستقیم » منوط به تحقق دو شـرط اساسی است که به تفکیک مورد بررسی قرار خواهند گرفت : ١ـ وقوع تنافی میان مدلول دلایل ، در اثبات جرمی رخ دهد که شهادت غیر مـستقیم از قدرت اثباتی در آن برخوردار است ؛ با این توضیح که فقها، شـهادت غیـر مـستقیم را تنها در اثبات حقوق آدمی (حق النـاس ) مقبـول دانـسته و در اثبـات حـدود فاقـد اعتبـار می دانند (نجفی ، ١۴٠۴: ۴٢٣/۴١؛ موسوی خویی ، ١۴٢٢: ١٧٣/١)؛ همچنین برخی ، تعزیـرات را نیز به جرایم حدی ملحق نموده اند (موسوی خمینی ، بیتـا: ۴۴٩/٢).”

مطالب مرتبط

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد.

*

code