کتابشناسی سید حیدر آملی

نویسنده: شعبان زاده، مریم؛

الهیات و حقوق اسلامی (دانشگاه سیستان و بلوچستان) بهار و تابستان 1385

چکیده:

شناخت سید حیدر آملی و آثار وی برای بررسی خط سیر حکمت و عرفان شیعی در عصر صفوی‌ و مکتب اصفهان اهمیت ویژه‌ای دارد.وی با آن‌که پیرو ابن عربی بوده است،برخلاف او که ولایت‌ عامهء مطلقه را به عیسی بن مریم و ولایت مقیده را به خودش ختم کرده است،ختم ولایت مطلقه را علی‌ بن ابی طالب می‌داند و ولایت مقیده را به مهدی صاحب الزمان ختم می‌کند. در آثار وی شیوهء تازه‌ای در طرز بیان عوالم روحانی و انطباق آن با جهان مادی آمده است.مقدمه‌ و شرحی که سید حیدر بر آرای ابن عربی نوشته،تأثیری فراوان بر آرای فلاسفهء شیعهء پس از او نهاده‌ است.مقدمه و شرح سید حیدر آملی از این لحاظ که از دیدگاه عرفان شیعی به نگارش درآمده،سندی‌ بر رسوخ ابن عربی در حکمت شیعی است.از این نظر آثار او نقطهء تحول تعلیم ابن عربی به عرفان‌ شیعی است. فلسفهء عالم المثال او که واسطهء بین عالم عقل و عالم محسوسات و متأثر از فرضیهء ابن عربی است، او را حلقهء واسط بین شیخ اشراق و فلسفه تجرد خیال ملا صدرای شیرازی قرار داده است.در این مقاله‌ فهرستی از آثار او و مراجعی که دسترسی به آن آثار را تسهیل می‌گرداند،فراهم شده است که می‌تواند نظر به اهمیت سید حیدر دسترسی به منابع کتابخانه‌ای را برای پژوهشگران آسان گرداند.خلاصه ماشینی:

“خود او در کتاب نص النصوص ظروف تاریخی تألیف خود را برمی‌شمارد و حدود سی کتاب از تألیفاتش را به شرح زیر ذکر می‌کند: 1-جامع الاسرار 2-رساله الوجود فی معرفه العبود 3-رساله المعاد فی رجوع العباد 4-الاصول و الارکان فی تهذیب الاصحاب و الاخوان 5-رساله العلم 6-رساله العقل و النفس 7-رساله الامانه الالهیه فی تعیین الخلافه الربانیه 8-رساله الحجب و خلاصه الکتب 9-رساله الفقر و تحقیق الفخر 10-رساله الاسماء الآلهیه و تعیین مظاهر من الاشخاص الانسانیه 11-رساله النفس فی معرفه الرب 12-اسرار الشریعه و انوار الحقیقه 13-رساله الجداول(که به نام مدارج السالکین فی مراتب العارفین نیز آمده است)14-نقد النقود 15-منتقی المعاد فی مرتضی العباد 16-رساله التنبیه فی التنزیه 17-امثله التوحید و ابنیه التجرید 18-رسالۀ کنز الکنوز و کشف الرموز 19-نهایه التوحید فی بدایه التجرید 20-تعیین الاقطاب و الاوتاد 21-المحیط الاعظم و الطود الاشم فی تأویل الکتاب الله العزیز المحکم 22-نص النصوص فی شرح الفصوص 23-رساله التأویلات 24-المسایل الآملیه فی العلوم العالیه 25-رافعه الخلاف عن وجه السکوت الامیر المؤمنین عن الاختلاف 26-رساله المعتمد من المنقول فیما اوحی الرسول 27-رساله زاد المسافرین 28-لب اصطلاحات الصوفیه(که منتخبی از کتاب اصطلاحات الصوفیه کمال الدین عبد الرزاق کاشانی است). نشانی:کتابخانه جار الله به شماره 1033-ورقه 3 الف(به نقل از مقدمه عثمان یحیی) این کتاب با ترجمه”جواد هاشمی علیا”توسط انتشارات سترگ در سال 1378 چاپ شده است. نشانی:اعیان الشیعه:33/29-25-ایضاح المکنون:493/2 و 192-ریاض العلماء:220/2- مجالس المؤمنین:54/2-51-معجم المؤلفین:91/4-الفواید الرضویه:195-آقا بزرگ تهرانی آن را المحیط الاعظم و البحر الخضم فی تأویل کتاب العزیز المحکم نامیده است: ذریعه:161/2-اعلام زرکلی:290/2(با عنوان التفسیر)-و نیز کشف الظنون(با عنوان تفسیر قرآن):341/5.”

مطالب مرتبط

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد.

*

code