پیشگیری از بزه دیدگی زنان از منظر آموزه های اسلامی و چالش های فرارو

نویسنده: آقابابایی، حسین؛ موسوی، ریحانه؛

آموزه های حقوق کیفری پاییز و زمستان 1391

چکیده:

در اندیشة اسلامی محدودیت‌های حقوقی و اجتماعی زنان از دیدگاه‌های مختلف بررسی شده است. آنچه در این پژوهش بررسی می‌شود، محدودیت‌هایی است که آموزه‌های اسلامی با توجه به طبیعت و خصوصیات جنس زن، برای حضور وی در عرصة اجتماع مقرر کرده است تا ارزش و احترام زن پاس داشته شود و از گزند آسیب‌های اجتماعی مصون بماند، نه آنکه او را از عرصة اجتماع خارج سازد. این دیدگاه با کمک علم جرم‌شناسی و به ویژه جرم‌شناسی پیشگیری، برخی از این محدودیت‌ها را که بیانگر گونه‌ای تفاوت حقوقی با مرد است، به عنوان ابزار پیشگیرانة وضعی برای مصونیت زن دانسته است. از این منظر، اقدامات پیشگیرانة وضعی، در ذات خود گونه‌ای محدودیت و حتی احتمال تعرض به حقوق بنیادین را دارد و حتی ممکن است از ابزارهای نظام کیفری برای تضمین راهبردهای خود بهره ببرد. در این پژوهش، ضمن بررسی دلایل و مستنداتی که فرضیة تحقیق را تأیید می‌کنند، به چالش‌های موجود در این حوزه نیز اشاره شده است.خلاصه ماشینی:

“صرف نظر از بحث‌های رجالی و حدیث‌شناسی که دربارة مضمون یا سند این روایات وجود دارد و سیرة عملی پیامبر اسلام( یا برخی خلفا مضمون ظاهری آنها را تأیید نمی‌کند (مهریزی، 1386: 265) و با اذعان به این موضوع که محدود کردن زن به محیط منزل یا منوط شدن خروج وی به اجازة همسر، زن را با محدودیت‌های ناشناخته و بدون معیار مواجه می‌کند؛ زیرا به تعداد مردان، دلیل برای عدم اجازة خروج از منزل در یک مورد خاص قابل تصور خواهد بود، ولی می‌توان با عنایت به مباحث مختلف دربارة لزوم هماهنگی بین زن و مرد برای فعالیت در خارج از منزل و اینکه شخصیت زن مورد تکریم و احترام است و مرد حق ندارد به همسر یا دخترش به عنوان خدمتکار بنگرد، چنین استفاده کرد که آموزه‌های دینی در این جاءت امرأی إلی النبی( فقالت: یا رسول الله! آنچه به اقتضای بحث به آن اشاره می‌شود این است که اگر به موضوع پوشش ‍ـ به همان صورتی که در آموزه‌های دینی مطرح شده است‌ـ ، با رویکرد پیشگیری وضعی از آسیب‌های اجتماعی بنگریم، می‌توانیم ادعا کنیم که یکی از دلایل آن کارکرد پیشگیرانه برای حمایت از زن در مقابل بزه‌دیدگی بوده است، هرچند این عامل مصونیت‌بخش، محدودیت‌هایی را هم برای زن به همراه داشته است، به ویژه اینکه برخی با برداشت‌های افراطی از پوشش تصور کرده‌اند که چون در اسلام به زن دستور پوشش داده شده، پس او باید به محیط خانه محدود شود.”