حقوق کیفری و توسعه اقتصادی – صنعتی

نویسنده: آشوری، محمد؛ میرزایی، اسد الله؛

آموزه های حقوق کیفری پاییز و زمستان 1391

چکیده:

در این مقاله تلاش شده تا ارتباط و تعامل میان حقوق به ویژه حقوق کیفری ـ به عنوان بستری لازم و اساسی برای توسعه‌ـ از یک طرف و توسعة صنعتی ‍ـ اقتصادی از طرف دیگر، با نگاهی بیشتر تاریخی و عینی بررسی شود. دیدگاه اصلی نویسندگان آن است که مطالعة حقوق کیفری کشورهای پیشرفتة صنعتی نشان می‌دهد که بدون وجود یک بستر قانونی و نظام مدرن کیفری به ویژه در ابتدای صنعتی شدن، تحقق اهداف توسعه ممکن نیست. این ارتباط یک طرفه نبوده و صنعتی شدن و توسعه در مراحل شکل‌گیری، برداشت حقوق از مفاهیمی چون حق، جرم، جرم‌انگاری، مجازات و شیوه‌های آن را نیز دگرگون ساخته و از این‌رو باعث تغییر در مبانی جرم‌انگاری و جرم‌انگاری‌های جدید به مناسبت این تحولات صنعتی و جرم‌زدایی از برخی رفتارهای دیگر که در دنیای مدرن نمی‌تواند جرم باشد، گردیده است.خلاصه ماشینی:

“با توجه به اینکه رشد و توسعة صنعتی ـ اقتصادی بدون کمک و حمایت قانون، به عنوان یک بستر ضروری امکان‌پذیر نبوده است، در این مقاله سعی بر آن است تا پس از یک بحث مقدماتی در زمینة تفاوت مفاهیمی چون حق، جرم و مجازات و مقایسة آن‌ها در دو جامعة سنتی و مدرن، ارتباط و تعامل حقوق کیفری در دو مقولة جرم و مجازات با رشد و توسعة اقتصادی و صنعتی بررسی شوند. مبحث دوم: جایگاه حقوق کیفری در جوامع صنعتی و مدرن شکل زندگی اجتماعی و ویژگی‌های آن به ویژه در قرن اخیر به واسطة توسعة ارتباطات، فناوری و اطلاع‌رسانی و پیشرفت علوم و اختراعات جدید تغییر کرده است. از اواخر قرون وسطی، مفهوم حق در میان فرقه‌ها و اندیشمندان دینی به طور غیر مستقیم و ناخودآگاه مطرح شد، به طوری که اگر حق مهم‌ترین جزء مقوم اخلاق، حقوق و سیاست در دنیای مدرن نباشد، به تحقیق یکی از مهم‌ترین اجزای مقدم عرصه‌های یاد شده است، تا جایی که اصطلاحات مربوط به حق آن‌چنان در گفتمان اخلاقی و سیاسی روزمرة انسان‌ها نفوذ کرده که گویی برای آن‌ها تصورنشدنی است که گفتمان مزبور بدون این اصطلاحات بتواند به حیات خود ادامه دهد. در انگلستان آن دوران نیز پلیس شهر لندن، به دلیل تمرکز بیشتر نظام کارخانه و مشکلات ناشی از صنعتی شدن تشکیل شد؛ زیرا در اواخر دهة 1700 آشکار شد که ایجاد نظم به روش سنتی در لندن مانند روش پاسبان و شبگرد با تحولات اجتماعی و اقتصادی همگام نیست (روت، 1390: 185).”